Olej silnikowy z czasem ulega procesowi utleniania, zwłaszcza przy intensywnej eksploatacji silnika, wysokich temperaturach pracy oraz długich okresach między wymianami. Utleniony olej traci swoje właściwości smarne, co prowadzi do szeregu negatywnych objawów i może skutkować poważnymi uszkodzeniami silnika. Jednym z pierwszych sygnałów utlenienia oleju jest zmiana jego barwy – staje się on ciemny, niemal czarny, a jego konsystencja gęstnieje. W oleju mogą pojawić się osady, szlam i zanieczyszczenia, które osadzają się na elementach silnika, tworząc trudny do usunięcia nagar. Kolejnym objawem jest wyczuwalny, nieprzyjemny zapach spalenizny, który może być odczuwalny zarówno podczas kontroli bagnetu, jak i po otwarciu korka wlewu oleju. Utleniony olej traci swoje właściwości ochronne – nie tworzy już skutecznego filmu smarnego, co prowadzi do zwiększonego tarcia między ruchomymi częściami silnika. W efekcie pojawiają się metaliczne stuki, wzrost hałasu pracy jednostki, a nawet przegrzewanie się silnika. Długotrwała jazda na utlenionym oleju skutkuje przyspieszonym zużyciem panewek, wału korbowego, tłoków i pierścieni. W skrajnych przypadkach może dojść do zatarcia silnika. Objawy utlenienia oleju to także spadek ciśnienia oleju, wzrost zużycia paliwa oraz pogorszenie osiągów silnika. Regularna kontrola stanu oleju, jego barwy i zapachu, a także przestrzeganie interwałów wymiany zgodnie z zaleceniami producenta, pozwala uniknąć poważnych awarii i kosztownych napraw.
