Filtr cząstek stałych, znany szerzej jako DPF, to element, który przez wielu kierowców budzi mieszane uczucia. Choć jego głównym zadaniem jest ograniczanie emisji sadzy z silników wysokoprężnych, to właśnie z nim często wiążą się poważne problemy eksploatacyjne. Zapchany DPF potrafi skutecznie unieruchomić samochód, a zanim do tego dojdzie, daje szereg charakterystycznych objawów, które warto znać, by zareagować odpowiednio wcześnie i uniknąć kosztownej naprawy.
Jednym z pierwszych symptomów zapchanego filtra DPF jest zauważalny spadek mocy silnika. Auto zaczyna tracić dynamikę, reaguje ospale na pedał gazu i niechętnie przyspiesza, zwłaszcza na wyższych biegach. Dzieje się tak, ponieważ zatkany filtr utrudnia odprowadzenie spalin, co wpływa na całą pracę jednostki napędowej. W niektórych przypadkach system zarządzania silnikiem przechodzi w tryb awaryjny i znacząco ogranicza osiągi, chroniąc układ przed dalszymi uszkodzeniami.
Kolejnym objawem jest wzrost zużycia paliwa. Silnik, próbując przezwyciężyć wzrastające opory w układzie wydechowym, pracuje mniej efektywnie i potrzebuje więcej paliwa, by uzyskać te same efekty co wcześniej. Choć może to być niezauważalne przy jeździe miejskiej, podczas dłuższych tras różnica w spalaniu potrafi być bardzo wyraźna.
Wiele nowoczesnych samochodów wyposażonych w filtr DPF informuje o jego stanie za pomocą kontrolki na desce rozdzielczej. Jeżeli zapali się żółta lub pomarańczowa kontrolka symbolizująca filtr, to znak, że system wykrył problem. Zlekceważenie tego ostrzeżenia może doprowadzić do całkowitego zapchania filtra i konieczności jego wymiany lub kosztownej regeneracji.
Niektórzy kierowcy zauważają również, że podczas ruszania z miejsca lub przy niskich prędkościach z rury wydechowej wydobywa się nieprzyjemny zapach spalin. Może to świadczyć o tym, że sadza i inne zanieczyszczenia nie są odpowiednio wypalane, a ich nadmiar osadza się nie tylko w filtrze, ale i w dalszych częściach układu wydechowego.
Dodatkowym, często pomijanym objawem może być także zwiększone ciśnienie w układzie dolotowym, co w skrajnych przypadkach może prowadzić do przedmuchów uszczelek, uszkodzeń turbosprężarki, a nawet deformacji kolektora wydechowego. DPF to element, który znajduje się pod dużym obciążeniem termicznym, a jego stan ma bezpośredni wpływ na działanie pozostałych komponentów układu wydechowego.
W niektórych przypadkach, kiedy filtr jest częściowo zapchany, może dojść do sytuacji, w której system uruchomi proces wypalania filtra. Wtedy silnik zaczyna pracować na podwyższonych obrotach, a wentylator chłodnicy uruchamia się nawet po wyłączeniu silnika. Jeśli jednak proces wypalania jest przerywany zbyt często, np. przez zbyt krótkie trasy, to filtr nie ma szansy na pełne oczyszczenie i ulega stopniowemu zatykaniu.
Najgroźniejszym scenariuszem jest całkowite zapchanie filtra, co prowadzi do zatrzymania pracy silnika i błędów w sterowniku. Samochód może wtedy nie odpalić, a nawet jeśli się uruchomi, to nie będzie zdolny do jazdy. Taki stan oznacza konieczność profesjonalnej interwencji – często już nie wystarczy zwykłe wypalanie czy czyszczenie chemiczne, a wymagane jest rozebranie układu lub wymiana filtra na nowy.
Zignorowanie pierwszych objawów zapchanego DPF może mieć bardzo poważne konsekwencje. Dlatego warto regularnie obserwować zachowanie samochodu, kontrolować spalanie i nie lekceważyć zapalających się kontrolek. Wczesne wykrycie problemu może uchronić kierowcę przed dużymi wydatkami i pozwolić na zachowanie pełnej sprawności pojazdu przez długi czas.
