Zapowietrzony układ chłodzenia to problem, który potrafi skutecznie zakłócić pracę silnika, a jednocześnie jest trudny do zdiagnozowania na pierwszy rzut oka. Powietrze uwięzione w przewodach lub elementach układu nie przewodzi ciepła, a w niektórych przypadkach tworzy bariery, przez które płyn chłodniczy nie może swobodnie krążyć. W efekcie dochodzi do miejscowego przegrzewania silnika, niedogrzewania nagrzewnicy i szeregu innych niepokojących zjawisk, które mogą narastać stopniowo.
Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów zapowietrzenia jest nierównomierne nagrzewanie się silnika. Wskazówka temperatury może zachowywać się nielogicznie – raz wskazywać zbyt wysoką temperaturę, by po chwili gwałtownie spaść. Taki efekt często wynika z nagromadzenia pęcherzyków powietrza w rejonie czujnika temperatury, który wówczas nie jest w stanie prawidłowo odczytać rzeczywistej wartości.
Innym częstym objawem jest brak ciepłego powietrza z nawiewów mimo rozgrzanego silnika. Dzieje się tak, ponieważ nagrzewnica znajduje się w tylnej części układu i potrzebuje pełnego przepływu płynu chłodniczego. Jeśli powietrze zalega w przewodach prowadzących do nagrzewnicy, obieg jest przerywany, a kabina pozostaje chłodna. To zjawisko najłatwiej zauważyć zimą, kiedy ogrzewanie nie działa mimo upływu czasu i wysokiej temperatury na wskaźniku.
W zbiorniku wyrównawczym mogą być słyszalne charakterystyczne bulgotania. Często towarzyszy im unoszenie się pęcherzyków powietrza i niewielkie wahania poziomu płynu. W przypadku dużego zapowietrzenia może dojść nawet do wyrzucenia płynu przez korek, co zostawia ślady na silniku lub pod maską. Czasami zapowietrzony układ emituje także niepokojące dźwięki przypominające chlupotanie lub syczenie w okolicach chłodnicy lub deski rozdzielczej.
Nieprawidłowo odpowietrzony układ chłodzenia może również powodować błędy w działaniu termostatu. Gdy pęcherz powietrza dostanie się do jego otoczenia, termostat może się nie otworzyć, mimo osiągnięcia temperatury roboczej. W rezultacie dochodzi do przegrzewania się silnika, z nieprzewidywalnymi skokami temperatury, które są trudne do jednoznacznego zinterpretowania przez kierowcę.
W niektórych przypadkach układ chłodzenia może się częściowo odpowietrzyć samoczynnie, jednak najczęściej wymaga on interwencji mechanicznej. Objawy zapowietrzenia nie ustępują samoistnie i z czasem mogą prowadzić do trwałych uszkodzeń. Szczególnie groźne jest przegrzewanie głowicy, które może skończyć się uszkodzeniem uszczelki, pęknięciem bloku lub zatarciem silnika.
Dlatego rozpoznanie objawów zapowietrzonego układu chłodzenia i szybka reakcja na nie to klucz do utrzymania silnika w dobrej kondycji. Jeżeli pojawiają się wspomniane symptomy, należy jak najszybciej odpowietrzyć układ – najlepiej zgodnie z procedurą producenta, używając specjalnych zaworów lub odpowietrzników, jeśli są przewidziane konstrukcyjnie.
