W samochodach wyposażonych w automatyczną skrzynię biegów kluczową rolę odgrywa układ hydrauliczny. To właśnie on odpowiada za precyzyjne sterowanie przełożeniami, zapewniając płynną jazdę bez szarpnięć i niepożądanych opóźnień. W momencie, gdy do układu dostaje się powietrze, cała precyzyjna mechanika przestaje działać zgodnie z założeniami. Zapowietrzenie układu hydraulicznego skrzyni biegów może prowadzić do szeregu niepokojących objawów, które od razu dają się odczuć podczas jazdy. Kierowca często nie wie, co dokładnie się dzieje, ale czuje, że skrzynia pracuje inaczej niż zwykle.
Najczęstszym objawem zapowietrzenia układu jest nierównomierna, przerywana praca skrzyni. Pojawiają się szarpnięcia przy zmianie biegów, skrzynia może mieć trudności z przełączaniem się między kolejnymi przełożeniami, a czasem w ogóle nie reaguje na polecenia kierowcy. W niektórych przypadkach pojawia się efekt tak zwanej pustej pracy, gdy po wrzuceniu biegu samochód nie rusza albo reaguje z dużym opóźnieniem. Dzieje się tak dlatego, że w zapowietrzonym układzie ciśnienie oleju nie utrzymuje się na wymaganym poziomie, co uniemożliwia prawidłowe dociskanie elementów odpowiedzialnych za przekazywanie napędu. W rezultacie siła potrzebna do przełączenia biegów nie jest wystarczająca, a system zaczyna pracować w sposób chaotyczny i nieprzewidywalny.
Kolejnym sygnałem zapowietrzenia jest charakterystyczny dźwięk pracy pompy oleju. Zamiast jednostajnego szumu, pojawia się bulgotanie lub chwilowe przyciszenia i nagłe wzrosty głośności. Taki odgłos może wskazywać na obecność pęcherzyków powietrza w cieczy roboczej. W bardziej zaawansowanych przypadkach, gdy powietrze dostaje się do układu w znacznych ilościach, skrzynia może przejść w tryb awaryjny, ograniczając dostępne przełożenia lub całkowicie blokując możliwość zmiany biegu.
Objawy zapowietrzenia układu hydraulicznego często są mylone z uszkodzeniem mechatroniki lub problemami z elektroniką. W praktyce jednak powód może być znacznie prostszy. Do zapowietrzenia może dojść na skutek nieszczelności, nieprawidłowej wymiany oleju lub błędnie przeprowadzonej procedury odpowietrzania po serwisie. W autach z przekładnią hydrokinetyczną istotne jest również zachowanie odpowiedniej kolejności i parametrów przy uzupełnianiu lub wymianie oleju. W niektórych modelach procedura odpowietrzania odbywa się automatycznie przez komputer po spełnieniu określonych warunków, jednak w wielu pojazdach wymaga ręcznego przeprowadzenia specjalnej procedury serwisowej.
W sytuacji, gdy kierowca podejrzewa zapowietrzenie układu, powinien zwrócić uwagę na towarzyszące objawy i udać się do warsztatu specjalizującego się w automatycznych skrzyniach biegów. Diagnostyka polega między innymi na sprawdzeniu ciśnienia oleju w poszczególnych kanałach, ocenie jego klarowności i poziomu oraz ewentualnej identyfikacji błędów w komputerze sterującym. W niektórych przypadkach konieczne jest spuszczenie całego oleju i jego ponowne uzupełnienie zgodnie z procedurą dynamiczną, która pozwala dokładnie przepłukać układ i usunąć z niego powietrze. Czasami wystarczy poprawne odpowietrzenie skrzyni, jednak jeśli zapowietrzenie było skutkiem nieszczelności, trzeba zlokalizować źródło problemu i usunąć je mechanicznie.
Zapowietrzony układ hydrauliczny to problem, który może prowadzić do poważnych uszkodzeń, jeśli zostanie zlekceważony. Zbyt długie ignorowanie objawów może doprowadzić do nadmiernego zużycia tarczek, zużycia pompy oleju lub uszkodzenia mechatroniki. Dlatego warto reagować już na pierwsze symptomy. Im wcześniej problem zostanie rozpoznany i usunięty, tym większa szansa, że skrzynia będzie działać poprawnie bez konieczności jej kosztownej regeneracji. W przypadku skrzyń automatycznych, które często pracują w trudnych warunkach i pod dużym obciążeniem, utrzymanie prawidłowego działania układu hydraulicznego jest kluczowe dla bezawaryjnej eksploatacji pojazdu.
