Automatyczne skrzynie biegów od lat kojarzą się z prostotą obsługi i komfortem jazdy. W przeciwieństwie do przekładni manualnych, w których kierowca sam wybiera odpowiedni bieg, w automacie wystarczy przestawić lewarek w odpowiednie położenie, a resztę pracy wykonuje układ sterujący. Aby jednak w pełni zrozumieć działanie tego mechanizmu i świadomie z niego korzystać, warto znać oznaczenia poszczególnych trybów, które widnieją przy dźwigni zmiany biegów. To właśnie one decydują o tym, jak samochód będzie się zachowywał w różnych warunkach drogowych.
Najbardziej podstawowym oznaczeniem jest litera „P”, która symbolizuje pozycję postojową. W tym ustawieniu skrzynia zostaje zablokowana, co uniemożliwia toczenie się pojazdu, nawet na pochyłym terenie. Wybierając tę pozycję, kierowca powinien mieć świadomość, że nie zastępuje ona hamulca ręcznego, choć w praktyce często jest traktowana jako zabezpieczenie samochodu na postoju. Mechanizm blokady wewnątrz skrzyni może ulec uszkodzeniu, jeśli pojazd zostanie pozostawiony na stromym wzniesieniu bez dodatkowego zabezpieczenia.
Drugim ważnym oznaczeniem jest litera „R”, która oznacza bieg wsteczny. Pozycja ta umożliwia cofanie pojazdu i działa wyłącznie przy całkowitym zatrzymaniu auta. Próba przełączenia skrzyni w tryb wsteczny podczas jazdy może doprowadzić do jej uszkodzenia. W wielu nowoczesnych samochodach takie działanie jest niemożliwe, ponieważ komputer blokuje zmianę biegu przy zbyt wysokiej prędkości.
Pozycja „N” to tak zwany luz, czyli neutralna pozycja skrzyni. W tym ustawieniu przekładnia nie przekazuje momentu obrotowego na koła, co oznacza, że pojazd może się swobodnie toczyć. Tryb ten bywa wykorzystywany podczas holowania lub krótkich postojów, ale w codziennej jeździe nie pełni istotnej roli i nie powinien być traktowany jako zamiennik trybu postojowego.
Najczęściej używanym ustawieniem jest litera „D”, czyli tryb jazdy do przodu. W tej pozycji skrzynia samodzielnie dobiera odpowiednie przełożenia w zależności od prędkości, obciążenia i stylu jazdy. Tryb „D” jest standardowym ustawieniem do codziennej jazdy w każdych warunkach drogowych. W tym trybie skrzynia zmienia biegi w sposób płynny, dążąc do optymalizacji zużycia paliwa i zapewnienia komfortu prowadzenia.
Niektóre automatyczne skrzynie biegów oferują dodatkowe pozycje, takie jak „L” lub „B”. Litera „L” oznacza niski bieg, czyli ograniczenie skrzyni do najniższych przełożeń. Używa się go w sytuacjach, gdzie potrzebna jest większa siła napędowa, na przykład podczas jazdy pod górę, zjazdu z wzniesienia lub holowania. Tryb „B” pojawia się głównie w samochodach hybrydowych i służy do zwiększenia hamowania silnikiem, co jest przydatne podczas zjazdów lub jazdy w mieście z częstymi zatrzymaniami.
W wielu nowoczesnych samochodach dostępne są również tryby oznaczone literami lub symbolami, które modyfikują charakterystykę jazdy, takie jak „S” dla trybu sportowego, „E” dla trybu ekonomicznego lub „M” dla trybu manualnego. W tym ostatnim przypadku kierowca może samodzielnie wybierać przełożenia, korzystając z dźwigni lub łopatek przy kierownicy. Choć nazwy i funkcje tych trybów mogą się różnić w zależności od producenta, ich celem jest dostosowanie zachowania skrzyni do preferencji kierowcy lub warunków drogowych.
Znajomość oznaczeń na lewarku automatycznej skrzyni biegów pozwala nie tylko lepiej panować nad pojazdem, ale również unikać błędów, które mogą prowadzić do uszkodzenia przekładni. Każde ustawienie ma swoje konkretne zastosowanie i powinno być używane zgodnie z przeznaczeniem. Dzięki temu jazda staje się bardziej świadoma, bezpieczna i komfortowa, a sama skrzynia może służyć przez długie lata bez poważniejszych awarii.
