Silnik samochodowy osiąga najwyższe wymagania w zakresie dostarczania paliwa w momentach pełnego obciążenia – na przykład podczas dynamicznego przyspieszania, jazdy pod górę, wyprzedzania czy wchodzenia na wysokie obroty. W takich warunkach każdy element układu paliwowego musi działać bezbłędnie, zapewniając ciągłość i odpowiednią ilość paliwa o właściwym ciśnieniu. Niedostateczny przepływ paliwa przy pełnym obciążeniu może prowadzić do bardzo konkretnych objawów, które z czasem przeradzają się w poważne konsekwencje dla jednostki napędowej. Dla kierowcy, mechanika i diagnosty ważne jest, aby je odpowiednio wcześnie rozpoznać.
Jednym z pierwszych sygnałów świadczących o zbyt małym przepływie paliwa jest wyczuwalny spadek mocy silnika właśnie w chwilach, gdy auto powinno zaprezentować pełnię swoich możliwości. Kierowca wciska pedał gazu, silnik zwiększa obroty, ale reakcja pojazdu jest ospała, przyspieszenie nieregularne, a momentami wręcz następuje chwilowe przydławienie. Taki objaw często występuje dopiero przy wyższych zakresach obrotów, ponieważ w warunkach miejskich czy umiarkowanej jazdy zapotrzebowanie na paliwo jest znacznie niższe i układ jest w stanie sobie radzić mimo niedoskonałości.
Kolejnym objawem może być nierówna praca silnika podczas jazdy na autostradzie lub pod dużym obciążeniem. Jednostka napędowa może delikatnie szarpać, tracić rytm albo wpadać w wibracje. W bardziej zaawansowanych przypadkach może dojść do zgaśnięcia silnika w momencie dużego zapotrzebowania na moc, co staje się niebezpieczne zwłaszcza przy manewrach wyprzedzania. Przyczyną jest brak możliwości dostarczenia wystarczającej ilości paliwa do cylindra, co skutkuje przerwaniem procesu spalania.
Silniki wyposażone w czujniki spalania stukowego i adaptacyjne sterowniki mogą próbować korygować niedobory paliwa, zmieniając moment zapłonu, czas wtrysku lub zmniejszając doładowanie w pojazdach z turbosprężarką. Taki proces zabezpiecza silnik przed uszkodzeniem, ale jednocześnie wyraźnie ogranicza jego osiągi. W niektórych przypadkach może dojść do aktywacji trybu awaryjnego, ograniczającego obroty lub moc do bezpiecznego minimum, przy jednoczesnym zapaleniu się kontrolki check engine.
Objawy niedostatecznego przepływu paliwa są często mylone z problemami związanymi z przepustnicą, układem zapłonowym, czujnikiem masowego przepływu powietrza lub turbosprężarką. Tymczasem winny może być zapchany filtr paliwa, uszkodzona pompa, nieszczelność przewodów lub nieprawidłowo działający zawór regulacji ciśnienia. W dieslach z systemem common rail problem może dotyczyć także pompy wysokiego ciśnienia, która nie nadąża z utrzymaniem wartości wymaganych przez sterownik.
Kierowca może też zauważyć wzrost zużycia paliwa przy jednoczesnym spadku dynamiki jazdy. Choć to pozornie sprzeczne, wyjaśnia się to poprzez fakt, że sterownik próbując kompensować niedobory ciśnienia, wydłuża czas wtrysku lub zwiększa liczbę impulsów paliwowych, co powoduje wzrost zużycia, ale nie przynosi spodziewanego efektu w postaci lepszych osiągów. Taki stan utrzymywany przez dłuższy czas może prowadzić do zwiększonej emisji spalin i szybszego zużycia wtryskiwaczy.
Diagnostyka niedostatecznego przepływu paliwa wymaga wykonania testów ciśnienia dynamicznego – czyli pomiarów w czasie rzeczywistym przy pełnym obciążeniu. Często problemy nie ujawniają się na biegu jałowym ani przy spokojnej jeździe, dlatego niezbędna jest jazda próbna z komputerem diagnostycznym. Tylko wtedy można zauważyć, że ciśnienie spada poniżej wartości minimalnej, mimo że pompa i zawory pozornie działają.
Zlekceważenie objawów zbyt małego przepływu paliwa może prowadzić do długofalowego pogorszenia osiągów pojazdu, nieprawidłowej pracy katalizatora lub filtra cząstek stałych, przegrzewania komór spalania, a w skrajnych przypadkach – do wypalenia tłoków i uszkodzenia jednostki napędowej. Warto zatem nie ignorować oznak osłabienia auta pod obciążeniem i w porę przeprowadzić właściwą diagnostykę.
