Luz na kierownicy to jeden z najbardziej niepokojących objawów dla kierowcy. Choć może początkowo wydawać się drobnostką, w rzeczywistości sygnalizuje problem z jednym z elementów układu kierowniczego lub zawieszenia. Charakterystyczne opóźnienie w reakcji kół na ruch kierownicy nie tylko obniża komfort jazdy, ale może być bezpośrednim zagrożeniem dla bezpieczeństwa. Aby skutecznie zdiagnozować problem, warto poznać najczęstsze przyczyny występowania luzu i wiedzieć, gdzie go szukać.
Jedną z najczęstszych przyczyn luzu na kierownicy są zużyte końcówki drążków kierowniczych. To właśnie one odpowiadają za bezpośrednie przenoszenie ruchu z przekładni kierowniczej na zwrotnice kół. Gdy ich przeguby są zużyte, powstaje niewielka przerwa w ruchu, która kumuluje się i objawia jako wyraźny luz. Przy każdym manewrze słychać wtedy stuki, a kierownica porusza się delikatnie w jedną i drugą stronę bez reakcji kół.
Kolejnym podejrzanym elementem są drążki kierownicze, a więc części łączące końcówki z przekładnią. Jeżeli mają już za sobą długą eksploatację, ich gwinty i przeguby mogą się wyrobić. Podobnie jest z samą przekładnią kierowniczą – tzw. maglownicą – która w wyniku zużycia zębów lub wyrobienia mechanizmu może powodować większy luz niż przewiduje fabryka. Czasem wystarczy poluzowanie regulacyjnego śruby dociskowej w maglownicy, ale często oznacza to konieczność jej regeneracji lub wymiany.
Luz może także wynikać z uszkodzenia kolumny kierowniczej – szczególnie w miejscach połączenia przegubów lub w mechanizmie regulacji wysokości i głębokości. Jeśli kolumna nie jest dobrze zamocowana, każde skręcenie kierownicy może skutkować lekkim przesunięciem całej jej konstrukcji, co daje wrażenie niestabilności. W starszych autach z regulacją blokowaną mechanicznie może dojść do poluzowania zamka regulacyjnego, co z kolei daje uczucie „pływającej” kierownicy.
W niektórych przypadkach luz nie leży bezpośrednio w układzie kierowniczym, lecz w zawieszeniu. Zużyte sworznie wahaczy, wybite tuleje czy luźne mocowania kolumn amortyzatorów mogą powodować minimalne ruchy piasty koła względem nadwozia. Choć kierownica działa poprawnie, efekt luzu pojawia się w prowadzeniu auta, szczególnie na nierównościach lub przy skręcie kół.
W autach ze wspomaganiem – zarówno hydraulicznym, jak i elektrycznym – luz na kierownicy może być też objawem usterki układu wspomagania. Gdy pompa wspomagania nie wytwarza odpowiedniego ciśnienia lub silnik elektryczny działa z opóźnieniem, kierownica może stawiać opór lub poruszać się z opóźnieniem. Może to być mylone z mechanicznym luzem, ale w rzeczywistości wynika z braku odpowiedniego wsparcia.
Nie można także pominąć przyczyn wynikających z ingerencji w układ kierowniczy, np. po niewłaściwie przeprowadzonej wymianie elementów. Jeżeli nowe części zostały źle dokręcone, nieprzykręcone śruby mogą z czasem się obluzować i wywoływać luz. Dotyczy to również aut po kolizjach, gdzie układ kierowniczy lub zawieszenie mogły ulec delikatnemu przesunięciu, które nie zostało prawidłowo skorygowane.
Podsumowując – luz na kierownicy może być wynikiem zużycia końcówek drążków, uszkodzenia drążków lub maglownicy, problemów z kolumną kierowniczą, a także luzów w zawieszeniu lub niesprawnego wspomagania. To problem, którego nie należy lekceważyć, ponieważ wpływa bezpośrednio na bezpieczeństwo jazdy. Każdy niepokojący objaw powinien być jak najszybciej skonsultowany z mechanikiem, który oceni stan poszczególnych podzespołów i przeprowadzi ewentualne naprawy lub regulacje.
