Jednym z mniej oczywistych, ale bardzo irytujących problemów z układem klimatyzacji w samochodzie jest nierównomierne chłodzenie wnętrza pojazdu. Kierowca czuje przyjemny chłód, podczas gdy pasażer obok narzeka na gorące powietrze, lub odwrotnie – tylne siedzenia są chłodne, ale z przodu nawiewy dmuchają letnim strumieniem. Tego typu objawy są sygnałem, że układ nie działa prawidłowo i wymaga dokładnej diagnozy. W zależności od konstrukcji auta, liczby stref klimatyzacji i rodzaju sterowania, możliwe przyczyny mogą się różnić, ale większość z nich sprowadza się do kilku konkretnych mechanizmów.
Jedną z najczęstszych przyczyn jest awaria siłowników sterujących klapami mieszającymi. W nowoczesnych pojazdach nawiew nie jest regulowany tylko przez prosty układ otwierania i zamykania kanałów, lecz przez elektroniczne siłowniki, które kontrolują przepływ powietrza i jego temperaturę w zależności od ustawień użytkownika. Gdy jeden z tych elementów przestaje działać, klapa może zablokować się w niewłaściwej pozycji – na przykład pozostając w trybie grzania po stronie pasażera, podczas gdy po stronie kierowcy działa chłodzenie. To właśnie dlatego jedna strona kabiny może być chłodna, a druga pozostawać nagrzana.
Inną przyczyną może być zabrudzony parownik lub nierównomierne jego oblodzenie. Parownik to element odpowiedzialny za obniżenie temperatury powietrza wpadającego do kabiny. Jeżeli jego powierzchnia jest pokryta kurzem, grzybem lub osadem, chłodzenie może być nieskuteczne w niektórych jego częściach. Podobnie działa zjawisko oblodzenia – jeżeli jedna część parownika jest pokryta szronem, a druga nie, efektywność chłodzenia w poszczególnych strefach będzie się różnić. Takie objawy występują szczególnie w pojazdach, w których zaniedbano serwis klimatyzacji lub nie wymieniano filtra kabinowego przez długi czas.
Wielostrefowe układy klimatyzacji, na przykład dwustrefowe lub czterostrefowe, są bardziej podatne na nierównomierne działanie. Każda strefa ma własne czujniki temperatury, sterowniki i kanały powietrzne. Wystarczy, że jeden z tych elementów przestanie działać prawidłowo – na przykład czujnik błędnie odczyta temperaturę – a system zacznie błędnie dozować powietrze. Często użytkownik nawet nie zauważa, że problem leży po stronie elektroniki, ponieważ ustawienia na panelu wydają się prawidłowe.
Nierównomierne chłodzenie może być również skutkiem niedostatecznej ilości czynnika chłodniczego w układzie. Gdy układ jest częściowo rozszczelniony, a ilość czynnika jest na granicy wymaganego minimum, chłodzenie może być ograniczone tylko do najbliższej części parownika. Wówczas strefa kierowcy może być chłodzona, ale pasażer już nie odczuje żadnej różnicy temperatury. Niekiedy występuje też sytuacja odwrotna – system wyłącza chłodzenie całkowicie, ale tylko w jednej strefie, traktując ją jako mniej istotną.
Na koniec warto wspomnieć o czysto mechanicznych problemach z przewodami nawiewu. W starszych pojazdach lub tych po nieprofesjonalnych naprawach zdarza się, że kanały powietrzne są niedrożne, rozpięte lub uszkodzone. Wówczas powietrze nie dociera do niektórych kratek nawiewu, mimo że klimatyzacja działa poprawnie. Wnętrze pojazdu schładza się w sposób nierównomierny, a kierowca często nie zdaje sobie sprawy, że przyczyną jest fizyczne uszkodzenie kanału.
Podsumowując, nierównomierne chłodzenie kabiny to problem, który może wynikać zarówno z awarii sterowania elektronicznego, jak i z niedoborów czynnika, zabrudzeń, a nawet uszkodzeń mechanicznych kanałów wentylacyjnych. Warto każdorazowo skontrolować działanie wszystkich nawiewów, zwrócić uwagę na dźwięki towarzyszące pracy klap i wykonać pełną diagnostykę układu, zanim dojdzie do poważniejszej awarii. Szybka reakcja może zapobiec nie tylko dyskomfortowi, ale także kosztownej naprawie.
