Cofanie się płomienia do kolektora wydechowego, znane również jako tzw. „backfire”, to zjawisko, które może wystąpić zarówno w silnikach benzynowych, jak i wysokoprężnych, choć najczęściej obserwuje się je w jednostkach zasilanych benzyną. Polega ono na tym, że zapłon mieszanki paliwowo-powietrznej następuje nie w komorze spalania, lecz już w kolektorze wydechowym lub nawet w dalszych częściach układu wydechowego. Taka sytuacja jest nie tylko niepożądana, ale może prowadzić do poważnych konsekwencji dla silnika i całego układu wydechowego.
Jednym z pierwszych i najbardziej oczywistych skutków cofania się płomienia do kolektora wydechowego jest charakterystyczny dźwięk – głośny strzał, huk lub „wybuch” słyszalny z okolic wydechu, a czasem nawet spod maski. Towarzyszyć temu mogą płomienie lub iskry wydobywające się z rury wydechowej, zwłaszcza przy mocnym obciążeniu silnika lub podczas gwałtownego odpuszczania gazu. Takie zjawisko jest nie tylko nieprzyjemne akustycznie, ale może również przestraszyć kierowcę i pasażerów.
Częste cofanie się płomienia do kolektora wydechowego prowadzi do szybkiego przegrzewania i uszkodzenia elementów układu wydechowego. Wysoka temperatura płomienia może powodować wypalanie i pękanie kolektora, uszkodzenie uszczelek, a nawet stopienie lub przepalenie sond lambda, czujników temperatury czy innych wrażliwych podzespołów. W skrajnych przypadkach może dojść do pożaru w komorze silnika lub podwoziu pojazdu.
Długotrwałe występowanie backfire’u wpływa również negatywnie na pracę silnika. Może prowadzić do uszkodzenia zaworów wydechowych, wypalenia ich gniazd, a nawet pęknięcia tłoków lub głowicy. Cofający się płomień zaburza cykl pracy jednostki napędowej, powoduje utratę mocy, nierówną pracę silnika, szarpanie podczas przyspieszania oraz zwiększone zużycie paliwa.
Cofanie się płomienia do kolektora wydechowego może być także przyczyną uszkodzenia tłumików i katalizatorów. Wysoka temperatura i gwałtowne zmiany ciśnienia mogą prowadzić do deformacji, pękania, a nawet eksplozji tych elementów. W przypadku samochodów wyposażonych w filtr DPF, backfire może doprowadzić do jego stopienia lub całkowitego zniszczenia.
Najczęstszymi przyczynami cofania się płomienia do kolektora wydechowego są: nieprawidłowy kąt wyprzedzenia zapłonu, uszkodzone świece zapłonowe, nieszczelności w układzie dolotowym lub wydechowym, zbyt bogata mieszanka paliwowo-powietrzna, awarie wtryskiwaczy lub problemy z układem zapłonowym. W silnikach z instalacją LPG zjawisko to może być jeszcze bardziej nasilone, jeśli instalacja nie jest prawidłowo wyregulowana.
Podsumowując, cofanie się płomienia do kolektora wydechowego to poważny problem, który skutkuje głośnymi wybuchami, uszkodzeniami mechanicznymi i termicznymi układu wydechowego, utratą mocy, nierówną pracą silnika, a w skrajnych przypadkach – ryzykiem pożaru. Każdy taki objaw powinien być natychmiast zdiagnozowany i usunięty przez doświadczonego mechanika, aby uniknąć kosztownych napraw i zagrożenia dla bezpieczeństwa jazdy.
