Najbardziej charakterystycznym objawem stosowania paliwa o zbyt niskiej liczbie oktanowej jest występowanie spalania stukowego. Słychać wtedy charakterystyczne metaliczne stukanie lub dzwonienie w silniku, szczególnie podczas przyspieszania lub jazdy pod obciążeniem. Spalanie stukowe jest bardzo niebezpieczne, ponieważ prowadzi do gwałtownego wzrostu temperatury i ciśnienia w cylindrze, co może uszkodzić tłoki, zawory, a nawet głowicę silnika.
Jazda na paliwie o zbyt niskiej liczbie oktanowej powoduje także spadek mocy silnika. Jednostka napędowa nie jest w stanie osiągnąć pełnych osiągów, a reakcja na pedał gazu jest opóźniona. Może pojawić się również nierówna praca silnika, szarpanie oraz trudności z rozruchem.
W dłuższej perspektywie stosowanie nieodpowiedniego paliwa prowadzi do przyspieszonego zużycia elementów silnika. Tłoki, pierścienie tłokowe, zawory oraz świece zapłonowe ulegają szybszemu zużyciu, co skutkuje wzrostem zużycia oleju, spadkiem kompresji i pogorszeniem ogólnej sprawności jednostki napędowej.
Nieodpowiednia liczba oktanowa paliwa może także negatywnie wpłynąć na pracę układu wydechowego. Skutkiem spalania stukowego jest powstawanie większej ilości szkodliwych związków w spalinach, co obciąża katalizator i sondę lambda. W rezultacie mogą pojawić się problemy z przejściem przeglądu technicznego oraz wzrost emisji spalin.
W nowoczesnych silnikach wyposażonych w czujniki spalania stukowego komputer sterujący może próbować korygować pracę jednostki poprzez opóźnianie zapłonu. Choć w pewnym stopniu chroni to silnik przed uszkodzeniem, prowadzi do dalszego spadku mocy, zwiększonego zużycia paliwa i mniej efektywnej pracy.
Stosowanie paliwa o wyższej liczbie oktanowej niż zalecana przez producenta zazwyczaj nie przynosi wymiernych korzyści. Silnik nie jest w stanie wykorzystać potencjału takiego paliwa, a koszt tankowania wzrasta bez poprawy osiągów.
Podsumowując, jazda z nieodpowiednim oktanem paliwa, zwłaszcza zbyt niskim, prowadzi do spalania stukowego, spadku mocy, szybszego zużycia elementów silnika, problemów z emisją spalin i ryzyka poważnych awarii. Zawsze należy stosować paliwo o liczbie oktanowej zgodnej z zaleceniami producenta, aby zapewnić silnikowi trwałość, wydajność i bezpieczeństwo eksploatacji.
