Układ dolotowy w silniku z turbosprężarką odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu odpowiedniej ilości i jakości powietrza dostarczanego do cylindrów. Jednym z najważniejszych parametrów powietrza jest jego temperatura – im chłodniejsze powietrze trafia do komory spalania, tym więcej tlenu zawiera, co przekłada się na lepszą wydajność spalania, wyższą moc i niższe ryzyko spalania stukowego. Niestety, w wyniku intensywnej eksploatacji, nieprawidłowego montażu elementów dolotu lub awarii osprzętu, może dojść do przegrzewania się powietrza dolotowego. Jak rozpoznać ten problem i jakie są jego objawy?
Pierwszym i najczęściej zauważanym symptomem przegrzewania się dolotu jest wyraźny spadek mocy silnika. Gdy temperatura powietrza dolotowego rośnie, jego gęstość maleje, a co za tym idzie – do cylindrów trafia mniej tlenu. Silnik nie jest w stanie spalić optymalnej ilości paliwa, przez co moc i moment obrotowy wyraźnie spadają. Kierowca może odczuć, że auto „nie jedzie”, reakcja na gaz jest ospała, a przyspieszanie staje się mniej dynamiczne, zwłaszcza w upalne dni lub po dłuższej, dynamicznej jeździe.
Kolejnym objawem są problemy z elastycznością silnika i jego reakcją na zmiany obciążenia. Przegrzane powietrze dolotowe powoduje, że silnik staje się mniej responsywny, a turbo lag wyraźnie się wydłuża. Może pojawić się także falowanie obrotów na biegu jałowym, szarpanie podczas przyspieszania oraz trudności z utrzymaniem stałej prędkości przy wyższych obrotach.
Przegrzewanie się dolotu często prowadzi również do zwiększonego ryzyka spalania stukowego. Wysoka temperatura powietrza sprzyja samozapłonowi mieszanki paliwowo-powietrznej w cylindrach, co objawia się metalicznym stukaniem, spadkiem mocy i w skrajnych przypadkach – poważnymi uszkodzeniami tłoków, zaworów czy głowicy. W nowoczesnych silnikach sterownik może zarejestrować ten problem i wprowadzić silnik w tryb awaryjny, ograniczając moc oraz podnosząc dawkę paliwa, by schłodzić komorę spalania.
Warto również zwrócić uwagę na wzrost temperatury spalin. Przegrzane powietrze dolotowe powoduje, że spaliny osiągają wyższe temperatury, co negatywnie wpływa na trwałość turbosprężarki, katalizatora i filtra DPF. Długotrwała jazda z przegrzanym dolotem przyspiesza zużycie tych elementów i zwiększa ryzyko ich awarii.
Innym symptomem przegrzewania się dolotu jest wzrost zużycia paliwa. Silnik, próbując zrekompensować mniejszą ilość tlenu w gorącym powietrzu, podaje większą dawkę paliwa, co prowadzi do niepełnego spalania i powstawania nagaru. Może pojawić się także dymienie z wydechu, zwłaszcza podczas gwałtownego przyspieszania.
Do najczęstszych przyczyn przegrzewania się dolotu należą: niesprawny lub zbyt mały intercooler, niewłaściwie poprowadzone przewody dolotowe, brak izolacji termicznej, nieszczelności w układzie dolotowym, a także montaż filtra powietrza w miejscu narażonym na zasysanie gorącego powietrza spod maski. Warto regularnie kontrolować stan intercoolera, przewodów i mocowań, a także monitorować temperaturę powietrza dolotowego za pomocą odpowiednich czujników lub komputera pokładowego.
Jeśli zauważysz spadek mocy, ospałą reakcję na gaz, zwiększone zużycie paliwa, falowanie obrotów lub dymienie z wydechu, warto sprawdzić temperaturę powietrza dolotowego i stan całego układu. Szybka diagnostyka i usunięcie przyczyny przegrzewania pozwolą przywrócić pełną sprawność silnika, poprawić osiągi i wydłużyć trwałość turbosprężarki oraz innych kluczowych podzespołów.
