Rozrząd to jeden z najważniejszych i zarazem najbardziej wrażliwych układów w silniku spalinowym. Jego awarie mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń jednostki napędowej, dlatego warto wiedzieć, które silniki są najbardziej podatne na problemy związane z rozrządem. W tym artykule omówimy, jakie konstrukcje silnikowe wykazują największą awaryjność pod kątem rozrządu, jakie są przyczyny tych problemów oraz jak można ich unikać.
Pierwszą grupą silników, które cieszą się opinią trudnych pod względem rozrządu, są jednostki z paskiem rozrządu, zwłaszcza te z silnikami kolizyjnymi, gdzie uszkodzenie rozrządu prowadzi do bezpośredniego kontaktu tłoków z zaworami. Przykładem mogą być popularne silniki benzynowe z serii 1.4, 1.6 i 2.0 montowane w wielu modelach europejskich marek. W tych jednostkach pasek rozrządu musi być regularnie wymieniany zgodnie z zaleceniami producenta, ponieważ nawet niewielkie zużycie lub przeskok mogą skutkować poważnymi awariami. Niewłaściwe napięcie paska, zużyte napinacze czy rolki to częste problemy prowadzące do przeskoczenia faz.
Wielu użytkowników oraz mechaników zwraca także uwagę na awaryjność łańcuchów rozrządu w niektórych silnikach diesla. Szczególnie problematyczne bywają jednostki wysokoprężne z grupy VAG (Volkswagen, Audi, Seat, Skoda) z silnikami 2.0 TDI, zwłaszcza starsze wersje z systemem rozrządu opartym na cienkim łańcuchu i hydraulicznych napinaczach. W tych silnikach często dochodzi do rozciągnięcia łańcucha, zużycia prowadnic lub awarii napinacza, co prowadzi do luzów i utraty synchronizacji rozrządu. Takie usterki objawiają się charakterystycznym stukaniem z okolicy rozrządu i mogą wymagać kosztownej naprawy.
Kolejnym przykładem są silniki japońskich producentów, takie jak niektóre jednostki Hondy czy Toyoty, które choć cenione za trwałość, mają konstrukcje z paskiem rozrządu o krótszych interwałach wymiany niż większość europejskich odpowiedników. Zaniechanie terminowej wymiany paska w tych silnikach szybko prowadzi do awarii układu rozrządu. W niektórych modelach pojawiają się też problemy z napinaczami hydraulicznymi, co przyczynia się do obniżenia żywotności całego systemu.
Warto również wspomnieć o silnikach z systemem zmiennych faz rozrządu (VVT), gdzie oprócz standardowych elementów rozrządu pojawiają się dodatkowe podzespoły elektroniczne i hydrauliczne. Takie układy, stosowane m.in. w silnikach BMW, Mercedes-Benz czy Subaru, są bardziej skomplikowane i wymagają precyzyjnej diagnostyki oraz serwisowania. Awaria koła zmiennych faz, elektrozaworów czy czujników może prowadzić do poważnych problemów z rozrządem, choć same mechaniczne elementy pozostają trwałe.
Przyczyny awaryjności rozrządu w wymienionych silnikach są różnorodne i często wynikają z konstrukcji, jakości użytych materiałów, warunków eksploatacji oraz sposobu serwisowania. Częste zaniedbania w zakresie wymiany oleju, stosowanie tanich zamienników, agresywna jazda oraz ignorowanie pierwszych objawów zużycia znacznie zwiększają ryzyko poważnych uszkodzeń.
Aby uniknąć problemów z rozrządem, niezależnie od rodzaju silnika, kluczowe jest przestrzeganie zaleceń producenta dotyczących wymiany paska lub łańcucha, regularna kontrola stanu napinaczy i rolek oraz dbanie o jakość oleju i systematyczne przeglądy. W przypadku silników ze zmiennymi fazami rozrządu warto zwrócić uwagę na stan elementów sterujących i wykonywać diagnostykę elektroniczną.
Podsumowując, najbardziej awaryjne pod kątem rozrządu są silniki z paskiem rozrządu w układzie kolizyjnym, wybrane jednostki wysokoprężne z łańcuchem rozrządu, niektóre japońskie silniki benzynowe oraz jednostki z zaawansowanymi systemami zmiennych faz. Świadoma eksploatacja, terminowa wymiana i fachowy serwis to podstawowe sposoby na ograniczenie ryzyka awarii i wydłużenie żywotności układu rozrządu, co przekłada się na bezpieczeństwo i trwałość całego silnika.
