Skrzynie bezstopniowe od lat cieszą się zainteresowaniem producentów samochodów, którzy doceniają je za płynność pracy, wysoką efektywność paliwową i prostotę obsługi. Choć przekładnia CVT uchodzi za rozwiązanie nowoczesne i ekonomiczne, nie jest wolna od wad. Tak jak każdy element mechaniczny, również ten typ skrzyni biegów narażony jest na zużycie, błędy konstrukcyjne i niewłaściwą eksploatację. Zrozumienie najczęstszych problemów, które dotykają przekładnie CVT, może pomóc kierowcom w uniknięciu poważniejszych awarii i lepszym planowaniu serwisu auta.
Jedną z najczęstszych usterek w przekładniach CVT jest zużycie paska lub łańcucha odpowiedzialnego za przenoszenie napędu. W odróżnieniu od klasycznych skrzyń biegów, w których moment obrotowy przenoszony jest przez zestawy zębatek, w CVT zastosowano mechanizm oparty na dwóch kołach pasowych oraz metalowym pasku lub łańcuchu, który przemieszcza się pomiędzy nimi, zmieniając przełożenie. Długotrwała praca pod dużym obciążeniem, nagłe przyspieszenia lub holowanie ciężkich przyczep mogą prowadzić do nadmiernego rozciągnięcia lub zużycia tego elementu. Objawami takiego stanu mogą być ślizganie się napędu, drgania podczas przyspieszania, a także niepokojące odgłosy dobiegające z okolic skrzyni.
Kolejnym często spotykanym problemem jest zanieczyszczenie lub degradacja oleju przekładniowego. W skrzyni CVT olej pełni nie tylko funkcję smarującą, ale również hydrauliczną, odpowiadając za właściwe działanie mechanizmu zmiany przełożeń. Z czasem, pod wpływem temperatury i mikroskopijnych opiłków metalu, olej traci swoje właściwości, co prowadzi do niewłaściwego ciśnienia roboczego i zakłóceń w pracy skrzyni. Objawami tego problemu mogą być opóźnione reakcje na gaz, zmniejszona dynamika jazdy lub szarpanie podczas zmiany kierunku jazdy.
Awarii może ulec także pompa oleju wewnątrz skrzyni. Jej zadaniem jest utrzymywanie stałego ciśnienia roboczego, które pozwala kołom pasowym na prawidłowe działanie. Uszkodzenie pompy skutkuje spadkiem ciśnienia, co z kolei prowadzi do niestabilności przełożeń, ślizgania się napędu i pogorszenia osiągów pojazdu. Taka usterka wymaga zazwyczaj rozebrania całej skrzyni i wymiany uszkodzonych elementów, co wiąże się z wysokimi kosztami.
Warto również zwrócić uwagę na problemy z elektroniką sterującą skrzynią. Przekładnia CVT jest silnie uzależniona od czujników oraz sterownika, który analizuje dane z pedału gazu, prędkości obrotowej silnika, temperatury i wielu innych parametrów. Usterka któregoś z czujników lub błąd w oprogramowaniu może spowodować błędną interpretację warunków jazdy i nieprawidłowe ustawienie przełożenia. Objawia się to zazwyczaj spadkiem osiągów, trybem awaryjnym lub świecącą kontrolką silnika. Diagnostyka komputerowa pomaga w ustaleniu przyczyny, ale naprawa często wymaga wymiany podzespołów elektronicznych.
W niektórych przypadkach pojawiają się również problemy z łożyskami w kołach pasowych. Ich zużycie prowadzi do hałasu przypominającego wycie, szczególnie przy przyspieszaniu. Dźwięki te mogą narastać wraz z prędkością i być mylone z hałasem opon lub zużytych łożysk kół. W rzeczywistości jednak źródłem problemu jest wnętrze skrzyni biegów, a jego naprawa wymaga ingerencji mechanika wyspecjalizowanego w pracy z przekładniami CVT.
Wśród mniej częstych, ale równie istotnych usterek znajduje się także zatarcie rolek prowadzących pas transmisyjny. Gdy elementy te przestają się obracać swobodnie, cały mechanizm napotyka opór, co prowadzi do szarpnięć, utraty płynności jazdy i przyspieszonego zużycia innych podzespołów. Dodatkowym zagrożeniem jest sytuacja, w której pas lub łańcuch ulega zerwaniu – co może mieć katastrofalne skutki dla całej skrzyni i wiązać się z koniecznością jej wymiany.
Podsumowując, skrzynie CVT nie są wolne od awarii, choć ich charakterystyka znacząco różni się od problemów spotykanych w klasycznych automatach. Najczęstsze usterki obejmują zużycie pasa napędowego, pogorszenie jakości oleju, awarie pomp olejowych, problemy z elektroniką oraz uszkodzenia elementów mechanicznych. Regularna wymiana oleju, ostrożna jazda i unikanie przeciążenia skrzyni to podstawowe zasady, które pozwalają zminimalizować ryzyko wystąpienia poważnych awarii. Właściwa eksploatacja i szybkie reagowanie na pierwsze objawy problemów pozwala na długo cieszyć się płynnością i komfortem, które są znakiem rozpoznawczym przekładni bezstopniowej.
