Pochwica (vaginismus) to rzadkie, ale poważne zaburzenie polegające na mimowolnych, bardzo bolesnych skurczach mięśni pochwy uniemożliwiających współżycie, czasem również badania ginekologiczne, aplikację tamponu lub prowadzenie leczenia. Doświadczające jej kobiety opisują próbę penetracji jako nagły, blokujący ból, napięcie mięśni dna miednicy i lęk. Przyczyny pochwicy mają złożony charakter – mogą wynikać z negatywnych doświadczeń seksualnych, urazów, lęków przed bólem, wychowania w atmosferze tabu seksualnego oraz wtórnych problemów zdrowotnych (infekcje, ból sromu, zaburzenia hormonalne). Diagnostyka wymaga pełnej empatii, szczerej rozmowy i badania przez doświadczonego ginekologa, często współpracującego z seksuologiem i psychoterapeutą. Leczenie opiera się na psychoterapii, treningu relaksacyjnym, stopniowej ekspozycji (ćwiczenia z użyciem dilatorów pod kontrolą terapeuty), ćwiczeniach oddechowych oraz wsparciu partnera. Farmakoterapia (np. leki przeciwlękowe) stosowana jest sporadycznie, głównie w przypadku wtórnych objawów depresji lub zaburzeń lękowych. Skuteczność terapii zależy od zaangażowania, zaufania do specjalistów i zrozumienia, że pochwica to nie „wymysł” – to realny problem, który można i trzeba leczyć.
