Zespół zakodowanych reakcji seksualnych – diagnostyka, leczenie i znaczenie kliniczne

Zespół zakodowanych reakcji seksualnych to pojęcie obejmujące utrwalone, nieadaptacyjne wzorce reakcji seksualnych powstałe na skutek doświadczeń z przeszłości, urazów psychicznych, wychowania lub wpływu środowiska. Objawia się trudnościami w spontanicznym przeżywaniu satysfakcji seksualnej, obecnością lęku, poczuciem winy, przymusem określonych zachowań lub brakiem kontroli nad reakcjami seksualnymi. Diagnostyka opiera się na szczegółowym wywiadzie seksuologicznym, psychologicznym oraz analizie historii życia pacjenta. Stosuje się kwestionariusze, testy psychologiczne oraz konsultacje z psychoterapeutą. Leczenie polega na terapii poznawczo-behawioralnej, psychoterapii indywidualnej lub par, a w niektórych przypadkach na farmakoterapii (leki przeciwdepresyjne, przeciwlękowe). Ważne jest wsparcie partnera oraz edukacja seksualna. Znaczenie kliniczne zespołu polega na jego wpływie na relacje partnerskie, samoocenę, jakość życia i zdrowie psychiczne. Nieleczony może prowadzić do zaburzeń depresyjnych, lękowych, uzależnień lub problemów w funkcjonowaniu społecznym. Wczesne rozpoznanie i terapia dają szansę na poprawę satysfakcji seksualnej i relacji międzyludzkich.