Osmolalność moczu to parametr określający stężenie substancji rozpuszczonych w moczu (głównie sodu, potasu, mocznika, glukozy). Jest ważnym wskaźnikiem zdolności nerek do zagęszczania i rozcieńczania moczu, a tym samym regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu. Prawidłowa osmolalność moczu zależy od nawodnienia, diety, temperatury otoczenia i aktywności fizycznej. Wzrost osmolalności moczu obserwuje się w odwodnieniu, cukrzycy, niewydolności serca, zespole SIADH, natomiast obniżenie – w przewodnieniu, moczówce prostej, przewlekłej niewydolności nerek. Oznaczenie osmolalności moczu jest pomocne w diagnostyce zaburzeń wodno-elektrolitowych, różnicowaniu przyczyn poliurii, ocenie funkcji nerek oraz monitorowaniu leczenia diuretykami. Badanie wykonuje się na próbce moczu, a wynik interpretuje się w połączeniu z osmolalnością osocza i innymi parametrami laboratoryjnymi.
