Sen odgrywa kluczową rolę w procesach zapamiętywania, uczenia się i konsolidacji wspomnień. Brak snu prowadzi do zaburzeń koncentracji, spowolnienia reakcji, trudności w przyswajaniu nowych informacji i utrwalaniu wiedzy. Niedobór snu osłabia pamięć krótkotrwałą i długotrwałą, utrudnia logiczne myślenie, podejmowanie decyzji i rozwiązywanie problemów. U dzieci i młodzieży brak snu negatywnie wpływa na rozwój intelektualny, wyniki w nauce i zdolności społeczne. U dorosłych zwiększa ryzyko błędów w pracy, wypadków komunikacyjnych, pogorszenia nastroju i zaburzeń emocjonalnych. Przewlekła deprywacja snu może prowadzić do trwałych zaburzeń funkcji poznawczych, depresji, a nawet demencji. Aby poprawić pamięć i koncentrację, należy dbać o regularny, odpowiednio długi sen (7–9 godzin u dorosłych), unikać stresu, nadmiaru bodźców przed snem i stosować techniki relaksacyjne.
