Morfina to naturalny alkaloid otrzymywany z opium, będący jednym z najsilniejszych leków przeciwbólowych stosowanych w medycynie. Działa głównie poprzez wiązanie się z receptorami opioidowymi w ośrodkowym układzie nerwowym, co prowadzi do zahamowania przewodzenia bodźców bólowych. Morfina wykazuje również działanie uspokajające, przeciwkaszlowe i przeciwbiegunkowe. Stosowana jest w leczeniu silnych bólów nowotworowych, pooperacyjnych, pourazowych oraz w opiece paliatywnej. Po podaniu morfiny pacjent odczuwa wyraźne zmniejszenie bólu, poprawę komfortu psychicznego, czasem euforię. Działania niepożądane obejmują senność, nudności, zaparcia, zwężenie źrenic, spowolnienie oddechu, a przy dłuższym stosowaniu – rozwój tolerancji i uzależnienia fizycznego. Przedawkowanie morfiny prowadzi do groźnej depresji oddechowej i może być śmiertelne. Leczenie zatrucia polega na podaniu naloksonu – antagonisty receptorów opioidowych. Morfina podawana jest w różnych formach: doustnej, dożylnej, domięśniowej, podskórnej, a także w plastrach i czopkach. Zawsze powinna być stosowana pod ścisłą kontrolą lekarską, z uwzględnieniem indywidualnych wskazań i przeciwwskazań.
