Makrogruczolak przysadki – co to za choroba, objawy, przyczyny i jakie leczenie

Makrogruczolak przysadki to łagodny guz przysadki mózgowej o średnicy powyżej 10 mm. Przysadka to niewielki gruczoł zlokalizowany u podstawy mózgu, odpowiedzialny za produkcję wielu hormonów regulujących funkcjonowanie całego organizmu. Makrogruczolaki mogą wydzielać hormony (czynne hormonalnie) lub być nieczynne. Objawy zależą od wielkości guza, jego lokalizacji i aktywności hormonalnej. Najczęstsze symptomy to bóle głowy, zaburzenia widzenia (zwłaszcza ubytki w polu widzenia bocznego, tzw. niedowidzenie połowicze dwuskroniowe), zmęczenie, osłabienie, zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, zaburzenia potencji, nadmierna potliwość, zmiany masy ciała. W przypadku guzów wydzielających prolaktynę (prolactinoma) pojawia się mlekotok, zaburzenia cyklu, impotencja. Guzy wydzielające hormon wzrostu prowadzą do akromegalii (powiększenie dłoni, stóp, żuchwy), a ACTH – do zespołu Cushinga (otyłość brzuszna, rozstępy, nadciśnienie). Przyczyną powstawania makrogruczolaków są najczęściej mutacje genetyczne prowadzące do niekontrolowanego rozrostu komórek przysadki. Część przypadków występuje rodzinnie (zespół MEN1). Diagnostyka obejmuje badania hormonalne, rezonans magnetyczny przysadki, ocenę pola widzenia. Leczenie zależy od typu guza: farmakologiczne (leki dopaminergiczne w prolactinoma), operacyjne (usunięcie guza przez zatokę klinową), radioterapia. Wskazane jest także leczenie objawowe zaburzeń hormonalnych. Regularna kontrola endokrynologiczna jest niezbędna do monitorowania nawrotów i powikłań.