Obrzęk limfatyczny to przewlekła choroba polegająca na nagromadzeniu chłonki (limfy) w tkankach, co prowadzi do obrzęku kończyn lub innych części ciała. Choroba rozwija się w wyniku uszkodzenia lub niedrożności naczyń limfatycznych, które odpowiadają za odprowadzanie płynu tkankowego. Obrzęk limfatyczny może być pierwotny (wrodzony, wynikający z nieprawidłowego rozwoju układu limfatycznego) lub wtórny (nabyty, najczęściej po usunięciu węzłów chłonnych w leczeniu nowotworów, radioterapii, urazach, infekcjach pasożytniczych – np. filarioza). Objawy obrzęku limfatycznego to stopniowo narastający, niebolesny obrzęk kończyny (najczęściej jednej), uczucie ciężkości, napięcia skóry, ograniczenie ruchomości, zgrubienie i stwardnienie skóry (tzw. słoniowacizna), nawracające infekcje (róża), a w zaawansowanych przypadkach deformacje kończyny. Obrzęk nie ustępuje po odpoczynku i uniesieniu kończyny, a z czasem prowadzi do trwałych zmian w tkankach. Przyczyny obrzęku limfatycznego to najczęściej uszkodzenie naczyń limfatycznych podczas operacji onkologicznych (np. rak piersi), radioterapia, urazy, zakażenia pasożytnicze, a także wady wrodzone. Leczenie obrzęku limfatycznego jest długotrwałe i polega na kompleksowej terapii przeciwobrzękowej: manualny drenaż limfatyczny (specjalistyczny masaż), kompresjoterapia (bandażowanie, pończochy uciskowe), ćwiczenia usprawniające, pielęgnacja skóry, unikanie urazów i infekcji. W niektórych przypadkach stosuje się farmakoterapię, a w zaawansowanych – leczenie chirurgiczne (przeszczepy naczyń limfatycznych, liposukcja). Kluczowa jest edukacja pacjenta, regularna rehabilitacja i ścisła współpraca z zespołem medycznym. Nieleczony obrzęk limfatyczny prowadzi do poważnych powikłań i znacznego pogorszenia jakości życia.
