Palce pałeczkowate (palce Hipokratesa) to charakterystyczna deformacja palców rąk i stóp, polegająca na pogrubieniu dystalnych części palców i wypukleniu paznokci („szkiełko zegarkowe”). Objaw ten nie jest chorobą samą w sobie, lecz manifestacją wielu poważnych schorzeń ogólnoustrojowych. Do najczęstszych objawów należą: powiększenie i zaokrąglenie opuszki palca, wypukłe, lśniące paznokcie, zanik kąta między płytką paznokciową a łożyskiem, uczucie sztywności i dyskomfortu w palcach. Palce pałeczkowate rozwijają się powoli, zwykle symetrycznie, i nie są bolesne. Przyczyny tej deformacji są związane z przewlekłymi chorobami przebiegającymi z niedotlenieniem tkanek. Najczęściej występują w przebiegu: chorób płuc (rak płuca, przewlekła obturacyjna choroba płuc, mukowiscydoza, rozstrzenie oskrzeli), chorób serca (wady wrodzone, zapalenie wsierdzia, niewydolność serca), chorób przewodu pokarmowego (marskość wątroby, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Crohna), a także niektórych nowotworów. Mechanizm powstawania palców pałeczkowatych nie jest do końca poznany, ale wiąże się z przewlekłym niedotlenieniem i zaburzeniami w produkcji czynników wzrostu. Rozpoznanie opiera się na badaniu fizykalnym i diagnostyce choroby podstawowej. Leczenie polega na terapii schorzenia wywołującego objaw – ustąpienie palców pałeczkowatych jest możliwe po skutecznym leczeniu przyczyny. W przypadkach zaawansowanych stosuje się rehabilitację, ćwiczenia poprawiające ruchomość i wsparcie psychologiczne. Palce pałeczkowate są sygnałem alarmowym, wymagającym dokładnej diagnostyki i leczenia choroby podstawowej.
