Rak jądra to złośliwy nowotwór wywodzący się najczęściej z komórek zarodkowych, stanowiący około 1% wszystkich nowotworów u mężczyzn, ale najczęstszy nowotwór złośliwy u młodych dorosłych (20–40 lat). Przyczyny rozwoju raka jądra nie są do końca poznane. Do czynników ryzyka zalicza się wnętrostwo (niezstąpienie jądra do moszny w dzieciństwie), predyspozycje genetyczne, zespół Klinefeltera, wcześniejsze wystąpienie raka jądra, niepłodność, urazy oraz ekspozycję na niektóre substancje chemiczne. Objawy raka jądra są często mało charakterystyczne. Najczęściej choroba objawia się niebolesnym powiększeniem lub zgrubieniem jądra, wyczuwalnym guzem, uczuciem ciężaru lub dyskomfortu w mosznie. Rzadziej występują ból, powiększenie piersi (ginekomastia), wodniak jądra, ból w dolnej części pleców (przy przerzutach do węzłów chłonnych). W zaawansowanych przypadkach mogą pojawić się objawy przerzutów do płuc, wątroby czy kości. Rozpoznanie raka jądra opiera się na badaniu fizykalnym, ultrasonografii moszny, oznaczeniu markerów nowotworowych (AFP, beta-hCG, LDH), tomografii komputerowej oraz biopsji chirurgicznej. Leczenie raka jądra jest kompleksowe i obejmuje: chirurgiczne usunięcie jądra (orchidektomia), chemioterapię, radioterapię (w wybranych przypadkach) oraz leczenie uzupełniające. Rokowanie w raku jądra jest bardzo dobre – ponad 90% pacjentów można wyleczyć, zwłaszcza jeśli choroba zostanie wykryta we wczesnym stadium. Kluczowa jest regularna samokontrola jąder, szybka diagnostyka i wdrożenie leczenia. Po zakończonej terapii konieczne są regularne kontrole onkologiczne i badania obrazowe w celu wczesnego wykrycia ewentualnych nawrotów.
