Upośledzenie w stopniu lekkim (inaczej niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim) to zaburzenie rozwojowe charakteryzujące się niższym niż przeciętny poziomem funkcjonowania intelektualnego oraz ograniczeniami w zakresie adaptacyjnych umiejętności życiowych. Osoby z tym rozpoznaniem mają iloraz inteligencji (IQ) w granicach 50–69, co oznacza, że ich możliwości poznawcze są niższe od przeciętnej, ale pozwalają na samodzielne funkcjonowanie w wielu sferach życia przy odpowiednim wsparciu. Objawy obejmują trudności w nauce, wolniejsze tempo przyswajania wiedzy, ograniczone zdolności abstrakcyjnego myślenia, trudności w rozwiązywaniu problemów oraz w planowaniu działań. Dzieci mogą mieć trudności z czytaniem, pisaniem, liczeniem, a także z rozumieniem bardziej złożonych poleceń. W dorosłości osoby z upośledzeniem lekkim mogą wykonywać proste prace, samodzielnie prowadzić gospodarstwo domowe, nawiązywać relacje społeczne, ale mogą mieć trudności z adaptacją do nowych sytuacji czy podejmowaniem samodzielnych decyzji. Przyczyny upośledzenia lekkiego są zróżnicowane: mogą wynikać z czynników genetycznych (np. zespół Downa), zaburzeń metabolicznych, powikłań okołoporodowych, infekcji w okresie ciąży, niedotlenienia mózgu, urazów, zaniedbań środowiskowych, niedożywienia czy deprywacji emocjonalnej. Diagnoza opiera się na badaniach psychologicznych, testach inteligencji, ocenie funkcjonowania adaptacyjnego oraz wywiadzie medycznym i rodzinnym. Leczenie polega na kompleksowym wsparciu – edukacji specjalnej, terapii pedagogicznej, logopedycznej, psychologicznej, a także na wsparciu społecznym i zawodowym. Kluczowe jest indywidualne podejście, dostosowanie programu nauczania, rozwijanie umiejętności praktycznych i społecznych oraz współpraca z rodziną. Wczesna interwencja i systematyczna rehabilitacja pozwalają na maksymalne wykorzystanie potencjału osoby z upośledzeniem lekkim i poprawę jakości jej życia.
