Żylaki przełyku to poważne powikłanie nadciśnienia wrotnego, najczęściej w przebiegu marskości wątroby. Są to poszerzone, kręte naczynia krwionośne w ścianie przełyku, które mogą pękać i prowadzić do masywnego krwotoku. Nowoczesne spojrzenie podkreśla, że krwawienie z żylaków przełyku to stan zagrożenia życia – śmiertelność wynosi nawet 20–40%. Ryzyko pęknięcia zwiększa się przy dużych żylakach, wysokim ciśnieniu wrotnym, współistniejącej koagulopatii i niewyrównanej marskości. Diagnostyka opiera się na endoskopii, która pozwala nie tylko rozpoznać, ale i leczyć (opaskowanie, skleroterapia). Profilaktyka obejmuje leczenie nadciśnienia wrotnego (beta-blokery), regularne badania endoskopowe i leczenie choroby podstawowej. Nowoczesne leczenie krwawienia to szybka stabilizacja hemodynamiczna, endoskopowe tamowanie krwotoku, leki obniżające ciśnienie wrotne i, w wybranych przypadkach, zabiegi radiologiczne (TIPS). Kluczowe jest szybkie rozpoznanie i interdyscyplinarna opieka.
