Żylaki powrózka nasiennego to poszerzenie i wydłużenie żył splotu wiciowatego w mosznie, najczęściej po lewej stronie. Nowoczesne spojrzenie wskazuje, że główną przyczyną jest niewydolność zastawek żylnych oraz różnice anatomiczne w odpływie krwi z lewej żyły jądrowej do żyły nerkowej. Czynniki ryzyka to predyspozycje genetyczne, przewlekłe zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej (np. przewlekły kaszel, zaparcia, dźwiganie ciężarów), długotrwałe stanie. Żylaki powrózka nasiennego mogą prowadzić do niepłodności, bólu, uczucia ciężkości, a w badaniach nasienia – do pogorszenia parametrów plemników. Nowoczesna diagnostyka opiera się na badaniu fizykalnym i USG moszny z oceną przepływu żylnego. Leczenie zależy od objawów i planów prokreacyjnych – obejmuje metody chirurgiczne (mikrochirurgia, embolizacja) oraz regularną kontrolę urologiczną.
