Plamki i błyski przed oczami to objawy, które mogą pojawić się nagle i budzić niepokój. Najczęściej są związane z procesami zachodzącymi w ciele szklistym oka – żelowej substancji wypełniającej wnętrze gałki ocznej. Z wiekiem ciało szkliste ulega stopniowemu upłynnieniu i oddziela się od siatkówki, co może prowadzić do powstawania tzw. mętów – ciemnych plamek, „pajączków”, „nitek” czy „muszek” przesuwających się wraz z ruchem oka. Błyski natomiast pojawiają się, gdy ciało szkliste pociąga za siatkówkę, drażniąc jej komórki światłoczułe. W większości przypadków plamki i błyski są zjawiskiem fizjologicznym, zwłaszcza u osób starszych, krótkowidzów lub po urazach głowy. Jednak nagłe pojawienie się licznych mętów, błysków, „zasłony” przed okiem lub pogorszenie ostrości wzroku mogą świadczyć o groźnych powikłaniach, takich jak odwarstwienie siatkówki. W takim przypadku konieczna jest natychmiastowa konsultacja okulistyczna. Inne przyczyny plamek i błysków to migrena oczna, zapalenie siatkówki, krwotok do ciała szklistego, a nawet niektóre choroby ogólnoustrojowe (np. cukrzyca). Diagnostyka obejmuje badanie dna oka, USG gałki ocznej, a w razie potrzeby – badania dodatkowe. Leczenie zależy od przyczyny – w przypadku mętów zwykle wystarcza obserwacja, natomiast odwarstwienie siatkówki wymaga pilnej interwencji chirurgicznej. Warto pamiętać, że zdrowy styl życia, regularne badania okulistyczne i ochrona oczu przed urazami pomagają zmniejszyć ryzyko powikłań.
