Amoniak to związek powstający w organizmie podczas rozkładu białek. Jego podwyższone stężenie we krwi (hiperamonemia) jest niebezpieczne, szczególnie dla układu nerwowego. Najczęstsze przyczyny to niewydolność wątroby (marskość, zapalenie), wrodzone zaburzenia cyklu mocznikowego, ciężkie infekcje, krwawienia z przewodu pokarmowego, niektóre leki i zatrucia. Objawy hiperamonemii to zaburzenia świadomości, senność, dezorientacja, drżenia, drgawki, śpiączka, a u dzieci – opóźnienie rozwoju. Wysoki poziom amoniaku może prowadzić do encefalopatii wątrobowej, która wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Leczenie polega na usunięciu przyczyny, ograniczeniu podaży białka, stosowaniu leków wiążących amoniak (laktuloza, antybiotyki), a w ciężkich przypadkach – dializie. Wczesne wykrycie i leczenie hiperamonemii zapobiega poważnym powikłaniom neurologicznym.
