Anemia to jedna z najczęstszych chorób hematologicznych, polegająca na zmniejszeniu liczby czerwonych krwinek (erytrocytów) lub obniżeniu stężenia hemoglobiny we krwi, co prowadzi do niedostatecznego zaopatrzenia tkanek w tlen. Anemia nie jest chorobą samą w sobie, lecz objawem różnych schorzeń i stanów. Wyróżnia się wiele typów anemii, w tym niedokrwistość z niedoboru żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego, anemię aplastyczną, hemolityczną czy choroby przewlekłe. Objawy anemii są często niespecyficzne i mogą obejmować: przewlekłe zmęczenie, osłabienie, bladość skóry i błon śluzowych, duszność przy wysiłku, kołatanie serca, bóle i zawroty głowy, trudności z koncentracją, łamliwość paznokci, wypadanie włosów, suchość skóry, zajady w kącikach ust. W cięższych przypadkach mogą pojawić się omdlenia, tachykardia, szmery sercowe. U dzieci anemia może prowadzić do zaburzeń rozwoju fizycznego i psychicznego. Przyczyny anemii są zróżnicowane. Najczęstsza jest niedokrwistość z niedoboru żelaza, wynikająca z niewystarczającej podaży tego pierwiastka w diecie, upośledzonego wchłaniania (np. celiakia, choroby przewodu pokarmowego), przewlekłych krwawień (obfite miesiączki, krwawienia z przewodu pokarmowego), zwiększonego zapotrzebowania (ciąża, okres wzrostu). Anemia może być także skutkiem niedoboru witaminy B12 (np. w chorobie Addisona-Biermera, po resekcji żołądka, diecie wegańskiej), kwasu foliowego, chorób przewlekłych, nowotworów, przewlekłych chorób zapalnych, nowotworów, niedostateczną podażą białka, alkoholem, zatruciami, przewlekłymi infekcjami. Rozpoznanie anemii opiera się na badaniu morfologii krwi (spadek hemoglobiny, hematokrytu, liczby erytrocytów), wskaźnikach czerwonokrwinkowych (MCV, MCH, MCHC), poziomie żelaza, ferrytyny, witaminy B12, kwasu foliowego, retikulocytów, badaniach biochemicznych i w niektórych przypadkach – badaniu szpiku kostnego. Leczenie zależy od przyczyny anemii. W niedoborze żelaza stosuje się preparaty żelaza doustnie lub dożylnie, w niedoborze witaminy B12 – zastrzyki domięśniowe, w niedoborze kwasu foliowego – suplementację. Kluczowa jest także modyfikacja diety, leczenie choroby podstawowej (np. usunięcie źródła krwawienia, leczenie celiakii). W ciężkich przypadkach lub przy bardzo niskich wartościach hemoglobiny konieczne może być przetoczenie krwi. Profilaktyka anemii polega na zbilansowanej diecie bogatej w żelazo, witaminę B12, kwas foliowy, regularnych badaniach kontrolnych, szczególnie u kobiet w ciąży, dzieci, osób starszych i przewlekle chorych.
