Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego – na czym polega i jakie choroby wykrywa

Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego (PMR), nazywane również punkcją lędźwiową, to jedno z kluczowych narzędzi diagnostycznych w neurologii i chorobach zakaźnych. Procedura polega na pobraniu niewielkiej ilości płynu otaczającego mózg i rdzeń kręgowy, poprzez nakłucie przestrzeni lędźwiowej kręgosłupa. Pacjent układa się na boku z podkurczonymi nogami lub w pozycji siedzącej, a lekarz po zdezynfekowaniu skóry i znieczuleniu miejscowym wprowadza cienką igłę między kręgi (najczęściej L3-L4 lub L4-L5). Pobrany płyn jest oceniany pod względem wyglądu, ciśnienia, liczby komórek, stężenia białka, glukozy, obecności drobnoustrojów i innych parametrów biochemicznych. Badanie PMR pozwala wykryć wiele poważnych chorób: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (bakteryjne, wirusowe, grzybicze), krwotok podpajęczynówkowy, stwardnienie rozsiane, choroby nowotworowe (np. przerzuty do opon), neuroboreliozę, choroby autoimmunologiczne, a także niektóre choroby metaboliczne i neurodegeneracyjne. Wskazaniem do badania są objawy takie jak silny ból głowy, sztywność karku, gorączka, zaburzenia świadomości, drgawki, objawy oponowe czy podejrzenie krwawienia do ośrodkowego układu nerwowego. Punkcja lędźwiowa jest procedurą bezpieczną, choć może wiązać się z przejściowym bólem głowy, krwawieniem lub bardzo rzadko – powikłaniami neurologicznymi. Wyniki badania PMR są nieocenione w szybkim rozpoznaniu i wdrożeniu właściwego leczenia wielu groźnych chorób neurologicznych i zakaźnych.