Cykuta (Conium maculatum), czyli szczwół plamisty, to jedna z najbardziej znanych roślin trujących w historii – kojarzona choćby z legendarnym otruciem Sokratesa. Cała roślina, a szczególnie nasiona i korzeń, zawiera alkaloidy takie jak koniina i koniceina, które działają paraliżująco na układ nerwowy. Po spożyciu pojawia się drętwienie ust, zaburzenia koordynacji, ślinotok, skurcze mięśni, zahamowanie oddechu, a bez natychmiastowej pomocy – śmierć przez porażenie mięśni oddechowych. Cykuta bywa mylona z pietruszką lub marchewką ze względu na łodygę z charakterystycznymi plamkami. Leczenie zatrucia polega na jak najszybszym usunięciu trucizny i leczeniu objawowym (wspomaganie oddychania, nawodnienie, leczenie porażeń). Roślina znalazła zastosowanie w starożytnej medycynie jako środek przeciwbólowy i nasenny, ale jej toksyczność przewyższa potencjalne korzyści. Współcześnie cykuta jest badana pod kątem syntezy nowych farmaceutyków, ale z uwagi na ryzyko zatrucia stosowanie jej (nawet miejscowe) jest odradzane. Każdy przypadek kontaktu lub spożycia cykuty wymaga pilnego leczenia szpitalnego.
