Dur plamisty, znany również jako tyfus plamisty, to poważna choroba zakaźna wywoływana przez bakterie z rodzaju Rickettsia, przenoszone najczęściej przez wszy, pchły lub kleszcze. Choroba ta występuje rzadko w krajach rozwiniętych, jednak wciąż stanowi zagrożenie w rejonach o niskim standardzie higieny i podczas konfliktów zbrojnych. Objawy duru plamistego pojawiają się nagle, zwykle po 7–14 dniach od zakażenia. Do najczęstszych należą: wysoka gorączka (często powyżej 39°C), silne bóle głowy, bóle mięśni i stawów, dreszcze, nudności, wymioty, a także charakterystyczna wysypka plamista, która pojawia się najpierw na tułowiu, a następnie rozprzestrzenia na kończyny. U niektórych pacjentów mogą wystąpić objawy neurologiczne, takie jak splątanie, majaczenie, a nawet śpiączka. Przebieg choroby może być ciężki, zwłaszcza u osób starszych, niedożywionych lub z obniżoną odpornością – powikłania obejmują zapalenie płuc, niewydolność nerek, zapalenie mięśnia sercowego czy powikłania zakrzepowo-zatorowe. Leczenie duru plamistego polega na szybkim wdrożeniu antybiotykoterapii – najczęściej stosuje się doksycyklinę lub chloramfenikol. W ciężkich przypadkach konieczna jest hospitalizacja i leczenie wspomagające (nawadnianie, leczenie objawowe, monitorowanie funkcji życiowych). Kluczowe znaczenie ma także profilaktyka – dbanie o higienę osobistą, zwalczanie pasożytów, stosowanie środków odstraszających owady oraz szybka reakcja na pierwsze objawy choroby.
