EDTA (kwas etylenodiaminotetraoctowy) to związek chemiczny szeroko stosowany w medycynie, przemyśle i laboratoriach analitycznych. Jego główną właściwością jest zdolność do wiązania jonów metali ciężkich, dzięki czemu znalazł zastosowanie w terapii chelatacyjnej – procedurze mającej na celu usuwanie toksycznych metali z organizmu. W medycynie EDTA wykorzystywany jest przede wszystkim do leczenia zatruć ołowiem, rtęcią, kadmem czy żelazem. Mechanizm działania polega na tworzeniu stabilnych kompleksów z jonami metali, które następnie są wydalane z moczem. Terapia ta jest skuteczna w ostrych przypadkach zatruć, jednak jej stosowanie w innych schorzeniach budzi wiele kontrowersji. W ostatnich latach EDTA zyskało popularność jako środek mający rzekomo „oczyszczać naczynia krwionośne” i zapobiegać miażdżycy. Zwolennicy tej metody twierdzą, że chelatacja może poprawiać krążenie, obniżać ciśnienie krwi i zmniejszać ryzyko zawału serca. Jednak badania naukowe nie potwierdzają jednoznacznie tych korzyści, a większość towarzystw kardiologicznych nie rekomenduje terapii EDTA w leczeniu chorób sercowo-naczyniowych. Kontrowersje budzi także bezpieczeństwo stosowania EDTA – nieprawidłowo przeprowadzona chelatacja może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zaburzenia elektrolitowe, uszkodzenie nerek, reakcje alergiczne, a nawet śmierć. W Polsce terapia EDTA jest dostępna w niektórych prywatnych gabinetach, jednak jej stosowanie poza wyraźnymi wskazaniami toksykologicznymi powinno być traktowane z dużą ostrożnością. Podsumowując, EDTA to skuteczny środek w leczeniu zatruć metalami ciężkimi, ale jego zastosowanie w innych schorzeniach pozostaje przedmiotem dyskusji i wymaga dalszych badań klinicznych.
