Egzema, znana również jako atopowe zapalenie skóry (AZS), to przewlekła, nawrotowa choroba zapalna skóry, która dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. Charakteryzuje się występowaniem swędzących, zaczerwienionych, suchych i łuszczących się zmian skórnych, najczęściej zlokalizowanych na twarzy, szyi, zgięciach łokci i kolan, a u niemowląt także na policzkach i tułowiu. Egzema ma podłoże immunologiczne i genetyczne – u osób z predyspozycją do alergii (atopii) układ odpornościowy nadmiernie reaguje na czynniki środowiskowe, prowadząc do przewlekłego stanu zapalnego skóry. Wśród przyczyn wyróżnia się czynniki genetyczne (mutacje w genie filagryny odpowiedzialnej za barierę skórną), środowiskowe (alergeny, zanieczyszczenia, detergenty, stres, zmiany temperatury), a także zaburzenia mikrobiomu skóry. Objawy egzemy to intensywny świąd, suchość, pękanie skóry, sączenie, a w fazie przewlekłej – pogrubienie i przebarwienia. Choroba często współistnieje z innymi schorzeniami atopowymi, takimi jak astma czy alergiczny nieżyt nosa. Leczenie egzemy jest złożone i obejmuje: codzienną pielęgnację skóry (stosowanie emolientów, unikanie drażniących kosmetyków i detergentów), miejscowe leki przeciwzapalne (kortykosteroidy, inhibitory kalcyneuryny), leczenie przeciwświądowe (leki przeciwhistaminowe), a w ciężkich przypadkach – fototerapię lub leczenie ogólne (cyklosporyna, metotreksat, nowe leki biologiczne). Kluczowe jest unikanie czynników wywołujących zaostrzenia, regularne nawilżanie skóry i edukacja pacjenta oraz rodziny. Egzema nie jest chorobą zakaźną, ale może znacząco wpływać na jakość życia, powodując bezsenność, zaburzenia nastroju i trudności społeczne. Współczesna medycyna oferuje coraz skuteczniejsze metody kontroli objawów i poprawy komfortu życia chorych.
