Encefalopatia to ogólne określenie różnorodnych schorzeń mózgu, które prowadzą do zaburzeń jego funkcjonowania. Nie jest to jedna konkretna choroba, lecz grupa stanów o różnym podłożu, objawiających się upośledzeniem świadomości, pamięci, zachowania, a także zaburzeniami ruchowymi i psychicznymi. Encefalopatie mogą być ostre (np. encefalopatia wątrobowa, toksyczna, pourazowa) lub przewlekłe (np. encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna, metaboliczna, mocznicowa, encefalopatia Binswangera). Przyczyną encefalopatii są najczęściej: niedotlenienie mózgu (np. po zatrzymaniu krążenia), zatrucia (alkohol, leki, metale ciężkie), zaburzenia metaboliczne (niewydolność wątroby, nerek, cukrzyca), infekcje, urazy głowy, choroby naczyń mózgowych, niedobory witamin (B1, B12), a także przewlekłe choroby neurodegeneracyjne. Objawy encefalopatii zależą od przyczyny i stopnia uszkodzenia mózgu – mogą obejmować zaburzenia świadomości, dezorientację, senność, śpiączkę, drgawki, zaburzenia ruchowe, zmiany osobowości, trudności z mową, pamięcią i koncentracją. Leczenie encefalopatii polega przede wszystkim na usunięciu przyczyny (np. odtrucie, leczenie niewydolności narządów, korekta zaburzeń metabolicznych), wsparciu funkcji życiowych, rehabilitacji neurologicznej i leczeniu objawowym (leki przeciwdrgawkowe, przeciwobrzękowe, neuroprotekcyjne). W niektórych przypadkach konieczna jest opieka intensywna i długoterminowa rehabilitacja. Rokowanie zależy od rodzaju encefalopatii, szybkości wdrożenia leczenia i stopnia uszkodzenia mózgu – niektóre encefalopatie są odwracalne, inne prowadzą do trwałych deficytów neurologicznych lub śmierci.
