Endarterektomia to chirurgiczny zabieg polegający na usunięciu blaszki miażdżycowej ze światła tętnicy, najczęściej szyjnej, w celu przywrócenia prawidłowego przepływu krwi i zapobiegania powikłaniom, takim jak udar mózgu. Zabieg wykonuje się u pacjentów z istotnym zwężeniem tętnic (zwykle powyżej 70%) i objawami niedokrwienia mózgu (np. przemijające ataki niedokrwienne, TIA, lub udar). Endarterektomia polega na nacięciu tętnicy, usunięciu złogów miażdżycowych i zszyciu naczynia, czasem z użyciem łatki poszerzającej. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym, a czas trwania wynosi zwykle 1–2 godziny. Po operacji pacjent pozostaje pod obserwacją, monitoruje się ciśnienie, tętno i stan neurologiczny. Powikłania są rzadkie, ale mogą obejmować krwawienie, uszkodzenie nerwów, infekcje czy ponowne zwężenie naczynia. Endarterektomia znacząco zmniejsza ryzyko udaru i poprawia komfort życia pacjentów z zaawansowaną miażdżycą. O wyborze zabiegu decyduje zespół specjalistów, uwzględniając wiek, stan zdrowia i obecność innych chorób.
