Haluksy (paluch koślawy, łac. hallux valgus) to jedna z najczęstszych deformacji stopy, polegająca na bocznym odchyleniu palucha i powstaniu charakterystycznego zgrubienia u nasady palca. Choroba ta dotyka głównie kobiety, szczególnie po 40. roku życia, ale może występować także u mężczyzn i młodzieży. Objawy haluksów to ból i obrzęk w okolicy stawu śródstopno-paliczkowego palucha, zaczerwienienie, trudności w doborze obuwia, pogorszenie estetyki stopy, a w zaawansowanych przypadkach – deformacje pozostałych palców, modzele i odciski. Ból nasila się podczas chodzenia, zwłaszcza w ciasnych butach. Przyczyny powstawania haluksów są wieloczynnikowe. Najważniejsze to predyspozycje genetyczne (słabe więzadła, budowa stopy), noszenie nieodpowiedniego obuwia (wysokie obcasy, wąskie czubki), płaskostopie, nadwaga, choroby reumatyczne, urazy stopy. Leczenie haluksów zależy od stopnia zaawansowania deformacji. W początkowych stadiach zaleca się zmianę obuwia na wygodne, szerokie, z niskim obcasem, stosowanie wkładek ortopedycznych, separatorów palców, ćwiczeń wzmacniających mięśnie stopy i fizjoterapii. Pomocne są żele i maści przeciwbólowe oraz okłady chłodzące. W zaawansowanych przypadkach, gdy ból i deformacja uniemożliwiają normalne funkcjonowanie, konieczne jest leczenie operacyjne – istnieje wiele technik chirurgicznych dostosowanych do indywidualnych potrzeb pacjenta. Po zabiegu wymagana jest rehabilitacja i zmiana nawyków obuwniczych. Wczesne rozpoznanie i leczenie haluksów pozwala uniknąć powikłań i poprawia komfort życia.
