Miastenia, czyli miastenia gravis, to przewlekła choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje receptory acetylocholiny w złączu nerwowo-mięśniowym. Skutkiem jest osłabienie i męczliwość mięśni szkieletowych, w tym także mięśni odpowiedzialnych za ruchy gałek ocznych i powiek. U około 60–70% pacjentów pierwsze objawy dotyczą właśnie narządu wzroku. Najczęstsze zaburzenia to opadanie powiek (ptoza), podwójne widzenie (diplopia) oraz trudności w utrzymaniu spojrzenia na jednym punkcie. Objawy nasilają się po wysiłku, w ciągu dnia, a ustępują po odpoczynku. W miastenii nie dochodzi do uszkodzenia samego oka ani nerwu wzrokowego, ale przewlekłe zaburzenia mogą prowadzić do wtórnych problemów, takich jak niedowidzenie czy trudności w czytaniu. Diagnostyka obejmuje testy farmakologiczne (test z edrofonium), badania elektrofizjologiczne, oznaczenie przeciwciał przeciwko receptorom acetylocholiny i badania obrazowe (w celu wykluczenia grasiczaka). Leczenie polega na stosowaniu inhibitorów acetylocholinoesterazy, leków immunosupresyjnych, plazmaferezy, a w niektórych przypadkach – usunięciu grasicy. Wczesne rozpoznanie i terapia pozwalają na znaczną poprawę jakości życia i ograniczenie zaburzeń widzenia.
