Klirens kreatyniny to jedno z najważniejszych badań oceniających wydolność i funkcję nerek. Oznacza ilość osocza, która jest całkowicie oczyszczana z kreatyniny przez nerki w ciągu jednej minuty. Badanie polega na jednoczesnym oznaczeniu stężenia kreatyniny w surowicy krwi i w dobowej zbiórce moczu. Klirens kreatyniny pozwala na ocenę przesączania kłębuszkowego (GFR), czyli podstawowego wskaźnika filtracji nerkowej. Obniżony klirens świadczy o upośledzeniu funkcji nerek i może być pierwszym objawem przewlekłej choroby nerek, nefropatii cukrzycowej, nadciśnienia tętniczego czy uszkodzenia polekowego. Wartość klirensu zależy od wieku, płci, masy ciała i stanu nawodnienia pacjenta. Norma dla dorosłych wynosi zwykle 90–120 ml/min, choć z wiekiem stopniowo się obniża. Badanie jest szczególnie ważne u osób z chorobami przewlekłymi, przed rozpoczęciem leczenia nefrotoksycznymi lekami, u kobiet w ciąży oraz w diagnostyce ostrej niewydolności nerek. W praktyce coraz częściej stosuje się wzory szacunkowe (np. MDRD, CKD-EPI) oparte na stężeniu kreatyniny w surowicy, które pozwalają na szybkie określenie GFR bez konieczności zbiórki moczu. Regularne monitorowanie klirensu kreatyniny pozwala na wczesne wykrycie zaburzeń pracy nerek i wdrożenie odpowiedniego leczenia.
