Listerioza to rzadka, ale groźna choroba zakaźna wywoływana przez bakterię Listeria monocytogenes. Bakteria ta występuje powszechnie w środowisku – w glebie, wodzie, na roślinach, a także w produktach spożywczych (niepasteryzowane mleko, sery pleśniowe, surowe mięso, ryby, warzywa). Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową, poprzez spożycie skażonej żywności. Listerioza jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży, noworodków, osób starszych i z obniżoną odpornością. U zdrowych dorosłych przebiega zwykle łagodnie, przypominając grypę (gorączka, bóle mięśni, biegunka, wymioty), ale u osób z grup ryzyka może prowadzić do ciężkich powikłań – zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu, sepsy, poronienia czy zgonu noworodka. Objawy listeriozy pojawiają się zwykle 3–70 dni po zakażeniu i mogą obejmować wysoką gorączkę, sztywność karku, zaburzenia świadomości, drgawki, porażenia nerwów czaszkowych. Rozpoznanie opiera się na posiewie krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego lub innych materiałów biologicznych. Leczenie listeriozy polega na podawaniu antybiotyków – najczęściej ampicyliny w skojarzeniu z gentamycyną, przez 2–4 tygodnie. Kobiety w ciąży, noworodki i osoby z immunosupresją wymagają hospitalizacji i intensywnej opieki. Profilaktyka obejmuje unikanie spożywania niepasteryzowanych produktów mlecznych, surowych mięs, dokładne mycie warzyw i owoców, przestrzeganie zasad higieny w kuchni. Listerioza to choroba możliwa do uniknięcia dzięki odpowiedniej profilaktyce i świadomości zagrożeń.
