Loperamid skład i działanie – wskazania, przeciwwskazania, dawkowanie, skutki uboczne

Loperamid to jeden z najczęściej stosowanych leków przeciwbiegunkowych, dostępny bez recepty i szeroko wykorzystywany zarówno w nagłych, jak i przewlekłych przypadkach biegunki. Substancją czynną jest loperamidu chlorowodorek, który działa bezpośrednio na mięśnie gładkie jelit, hamując ich perystaltykę i wydłużając czas pasażu treści pokarmowej. Dzięki temu organizm ma więcej czasu na wchłanianie wody i elektrolitów, co prowadzi do zagęszczenia stolca i zmniejszenia częstotliwości wypróżnień. Loperamid nie wpływa na przyczynę biegunki, a jedynie łagodzi jej objawy. Wskazaniami do stosowania są ostre i przewlekłe biegunki różnego pochodzenia (np. infekcyjne, podróżnych, związane z zespołem jelita drażliwego), a także biegunki po resekcji jelit czy w chorobach zapalnych przewodu pokarmowego. Przeciwwskazania obejmują biegunki z domieszką krwi, wysoką gorączką, biegunkę o podłożu bakteryjnym z ryzykiem toksycznego rozdęcia okrężnicy, a także dzieci poniżej 6. roku życia (w niektórych preparatach poniżej 12 lat). Loperamid nie powinien być stosowany w przypadku nadwrażliwości na składnik aktywny, w ostrych rzutach wrzodziejącego zapalenia jelita grubego oraz u osób z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby. Dawkowanie u dorosłych zwykle rozpoczyna się od 4 mg (2 kapsułki/tabletki) po pierwszym luźnym stolcu, a następnie 2 mg po każdym kolejnym wypróżnieniu, nie przekraczając 16 mg na dobę. U dzieci dawkowanie jest niższe i zależy od wieku oraz masy ciała. Skutki uboczne loperamidu to najczęściej zaparcia, wzdęcia, bóle brzucha, nudności, zawroty głowy, a rzadziej reakcje alergiczne, wysypka, świąd czy zatrzymanie moczu. W przypadku przedawkowania istnieje ryzyko poważnych zaburzeń rytmu serca i depresji ośrodka oddechowego – w takich sytuacjach konieczna jest natychmiastowa pomoc medyczna. Loperamid należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza lub ulotką, nie dłużej niż 2 dni bez konsultacji, a w przypadku braku poprawy lub pogorszenia objawów konieczna jest wizyta u specjalisty.