Mocznik to końcowy produkt przemiany białek w organizmie, wydalany głównie przez nerki. Oznaczenie stężenia mocznika we krwi (BUN – blood urea nitrogen) jest jednym z podstawowych badań oceniających funkcję nerek i gospodarkę azotową organizmu. Norma mocznika we krwi u dorosłych wynosi 15–40 mg/dl (2,5–6,7 mmol/l). Podwyższone stężenie mocznika (azotemia) może świadczyć o niewydolności nerek, odwodnieniu, krwawieniach z przewodu pokarmowego, nadmiernym rozpadającym się białku (np. w gorączce, urazach, nowotworach) lub stosowaniu niektórych leków. Obniżony poziom mocznika występuje rzadko i jest związany z niedożywieniem, chorobami wątroby lub ciążą. Oznaczenie mocznika jest szczególnie ważne w diagnostyce i monitorowaniu przewlekłej choroby nerek, ostrych stanów niewydolności nerek oraz w ocenie skuteczności leczenia dializą. Wynik badania powinien być interpretowany razem z innymi parametrami (np. kreatynina, klirens kreatyniny, GFR).
