Nadciśnienie złośliwe to jedna z najgroźniejszych postaci nadciśnienia tętniczego, charakteryzująca się bardzo wysokimi wartościami ciśnienia (najczęściej powyżej 180/120 mmHg) oraz szybkim rozwojem powikłań narządowych. Choroba ta jest stanem nagłym, wymagającym natychmiastowej interwencji medycznej, ponieważ w krótkim czasie może prowadzić do uszkodzenia nerek, serca, mózgu i siatkówki oka. Objawy nadciśnienia złośliwego pojawiają się nagle i są bardzo nasilone. Do najczęstszych należą: silne bóle głowy, zaburzenia widzenia (mroczki, zamglenie, nagła utrata wzroku), nudności, wymioty, duszność, ból w klatce piersiowej, osłabienie, drgawki, zaburzenia świadomości, a nawet śpiączka. W badaniach laboratoryjnych często stwierdza się białkomocz, krwiomocz, podwyższone stężenie kreatyniny, a w badaniu dna oka – obrzęk tarczy nerwu wzrokowego i wybroczyny. Przyczyny nadciśnienia złośliwego najczęściej związane są z nieleczonym lub źle kontrolowanym nadciśnieniem pierwotnym, chorobami nerek (kłębuszkowe zapalenie nerek, zwężenie tętnicy nerkowej), guzami nadnerczy (pheochromocytoma), zatruciem ciążowym (stan przedrzucawkowy), a także nagłym odstawieniem leków hipotensyjnych. Leczenie nadciśnienia złośliwego polega na natychmiastowym obniżeniu ciśnienia tętniczego w warunkach szpitalnych, najczęściej za pomocą leków podawanych dożylnie (np. nitroprusydek sodu, labetalol, esmolol, nitrogliceryna). Obniżanie ciśnienia musi być stopniowe, aby nie doprowadzić do niedokrwienia narządów. Równocześnie prowadzi się diagnostykę w kierunku powikłań narządowych oraz przyczyny nadciśnienia. Po ustabilizowaniu stanu pacjenta wdraża się leczenie doustne i monitoruje funkcje narządów. Kluczowe znaczenie ma szybka interwencja, ścisła kontrola ciśnienia i regularne wizyty u lekarza. Nieleczone nadciśnienie złośliwe prowadzi do niewydolności wielonarządowej i zgonu.
