Odma opłucnowa to stan nagłego zagrożenia zdrowia, polegający na dostaniu się powietrza do jamy opłucnej (przestrzeni między płucem a ścianą klatki piersiowej), co powoduje zapadnięcie się fragmentu lub całego płuca. Może pojawiać się samoistnie (najczęściej u szczupłych, młodych mężczyzn, bez uchwytnej przyczyny), jako powikłanie przewlekłych chorób płuc (POChP, mukowiscydoza, astma), po urazach klatki piersiowej (rany kłute, złamania żeber) czy podczas niektórych procedur medycznych (np. zabiegów przezskórnych, wentylacji mechanicznej). Główne objawy to nagła, jednostronna duszność, ostry ból w klatce piersiowej nasilający się przy wdechu, suchy kaszel, czasem tachykardia i niepokój. Kluczowe są objawy osłuchowe: jednostronne ściszenie lub zniesienie szmeru oddechowego. Rozpoznanie potwierdza RTG klatki piersiowej lub (w stanach bezpośredniego zagrożenia życia) szybkie badanie USG. Odma mała (często do 20% objętości klatki) może być leczona zachowawczo – przez ścisłą obserwację i tlenoterapię. Większe odmowy lub zagrażające życiu wymagają odessania powietrza za pomocą drenażu, a czasem zabiegów chirurgicznych (pleurodeza, resekcja pęcherzyków rozedmowych). Najpoważniejszą postacią jest odma prężna – stan bezpośredniego zagrożenia życia. Zapobieganie dotyczy głównie osób po przebytych epizodach i obejmuje unikanie długotrwałych lotów, nurkowania oraz leczenie chorób predysponujących.
