Program dwunastu kroków to jedna z najbardziej znanych i skutecznych metod leczenia uzależnień, szczególnie alkoholizmu, ale także innych nałogów (narkomania, hazard, uzależnienie od seksu czy jedzenia). Program powstał w latach 30. XX wieku w ramach wspólnoty Anonimowych Alkoholików (AA) i opiera się na pracy nad sobą, wsparciu grupy oraz duchowości. Każdy z dwunastu kroków to etap pracy nad uznaniem własnej bezsilności wobec nałogu, przyjęciem pomocy, analizą własnych błędów, naprawą krzywd wyrządzonych innym oraz rozwijaniem nowych postaw życiowych. Kluczowe elementy programu to regularne uczestnictwo w mitingach, praca z sponsorem (doświadczonym członkiem wspólnoty), szczerość wobec siebie i innych oraz gotowość do zmiany. Program nie jest terapią w sensie medycznym, ale stanowi uzupełnienie leczenia farmakologicznego, psychoterapii i wsparcia rodziny. Skuteczność programu wynika z poczucia wspólnoty, anonimowości, braku oceniania i wzajemnej motywacji. Program dwunastu kroków jest dostępny bezpłatnie, a spotkania odbywają się w wielu miastach i online. Droga do trzeźwości wymaga zaangażowania, cierpliwości i otwartości na pomoc, ale daje szansę na trwałą zmianę i poprawę jakości życia.
