Przeszczep komórek macierzystych z krwi obwodowej – jak ratuje życie pacjentom onkologicznym

Przeszczep komórek macierzystych (autologiczny lub allogeniczny) z krwi obwodowej jest standardem leczenia szeregu nowotworów hematologicznych (białaczki, chłoniaki, szpiczak mnogi) oraz niektórych ciężkich chorób autoimmunologicznych i wrodzonych. Procedura polega na podaniu pacjentowi po silnej chemio-/radioterapii własnych lub dawców komórek krwiotwórczych, które odbudowują szpik i odporność. Komórki pobiera się po mobilizacji (za pomocą leków stymulujących) z krwi przez separator komórkowy – zabieg jest bezbolesny i trwa kilka godzin. Przeszczep allogeniczny (od dawcy) przynosi szansę na wyleczenie, bo nowe komórki mogą „rozpoznać i zniszczyć” białaczkę czy chłoniaka. Wskazania obejmują chemiowrażliwe nowotwory, nawroty po leczeniu oraz choroby genetyczne wymagające „resetu” układu krwiotwórczego. Skuteczność i rokowania zależą od wieku, ogólnego stanu zdrowia, zaawansowania procesu chorobowego i zgodności HLA. Największymi wyzwaniami są powikłania: odrzut przeszczepu, infekcje oraz tzw. choroba przeszczep przeciw gospodarzowi. Po przeszczepie konieczna jest izolacja, rehabilitacja i regularna kontrola szpitalna, jednak dla wielu pacjentów jest to jedyna szansa na przeżycie i trwałe wyleczenie.