Sarkoidoza to przewlekła choroba zapalna o nieznanej etiologii, charakteryzująca się powstawaniem ziarniniaków, czyli drobnych grudek zapalnych, w różnych narządach. Najczęściej zajmuje płuca i węzły chłonne śródpiersia, ale może dotyczyć także skóry, oczu, wątroby, serca, układu nerwowego czy stawów. Sarkoidoza występuje najczęściej u młodych dorosłych (20–40 lat), częściej u kobiet. Objawy są bardzo zróżnicowane i zależą od lokalizacji zmian: kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej, gorączka, przewlekłe zmęczenie, utrata masy ciała, powiększenie węzłów chłonnych, zmiany skórne (rumień guzowaty, guzki), bóle stawów, zaburzenia widzenia, zaburzenia rytmu serca. Przyczyny sarkoidozy nie są do końca poznane – podejrzewa się udział czynników genetycznych, immunologicznych oraz środowiskowych (np. kontakt z pyłami, infekcje bakteryjne lub wirusowe). Diagnostyka obejmuje badania obrazowe (RTG klatki piersiowej, tomografia komputerowa), badania laboratoryjne (ACE, wapń, CRP), biopsję zajętych narządów oraz ocenę czynności płuc. Leczenie zależy od nasilenia objawów i zajętych narządów – w łagodnych przypadkach możliwa jest obserwacja, w cięższych stosuje się glikokortykosteroidy, leki immunosupresyjne (metotreksat, azatiopryna), a w przypadkach opornych na leczenie – terapie biologiczne. Prognoza jest zazwyczaj dobra, choć u części pacjentów choroba może prowadzić do powikłań (włóknienie płuc, niewydolność narządów). Regularna kontrola i współpraca z lekarzem są kluczowe dla skutecznego leczenia i poprawy jakości życia.
