Sepsa to zagrażająca życiu reakcja organizmu na zakażenie, prowadząca do uogólnionego stanu zapalnego, niewydolności narządów i w skrajnych przypadkach – do śmierci. Jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na świecie, a jej przebieg bywa gwałtowny i trudny do przewidzenia. Sepsa nie jest pojedynczą chorobą, lecz zespołem objawów wynikających z nieprawidłowej odpowiedzi immunologicznej na infekcję bakteryjną, wirusową, grzybiczą lub pasożytniczą. Najczęstszymi czynnikami wywołującymi sepsę są bakterie (np. Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae), ale także wirusy (np. grypa, SARS-CoV-2), grzyby (Candida) i pasożyty. Do rozwoju sepsy dochodzi, gdy drobnoustroje przedostają się do krwiobiegu lub tkanek, wywołując masywną reakcję zapalną. Objawy sepsy są niespecyficzne i mogą obejmować: wysoką lub niską gorączkę, przyspieszony oddech, przyspieszone tętno, spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia świadomości, osłabienie, dreszcze, ból mięśni, zmiany skórne (wybroczyny, rumień), a w zaawansowanych przypadkach – niewydolność wielonarządową (nerek, wątroby, serca, płuc). U dzieci i osób starszych objawy mogą być nietypowe (apatia, senność, brak apetytu). Przyczyny sepsy to przede wszystkim zakażenia układu moczowego, oddechowego, jamy brzusznej, skóry, ran pooperacyjnych, a także zakażenia szpitalne. Leczenie sepsy wymaga natychmiastowej hospitalizacji, podania antybiotyków o szerokim spektrum działania (po pobraniu posiewów krwi), płynoterapii, leków podtrzymujących ciśnienie, tlenu lub wentylacji mechanicznej oraz monitorowania funkcji narządów. Kluczowe jest szybkie rozpoznanie i wdrożenie leczenia – każda godzina opóźnienia zwiększa ryzyko zgonu. W profilaktyce sepsy ważne są szczepienia, higiena, szybkie leczenie infekcji i kontrola czynników ryzyka (np. cukrzyca, immunosupresja). Sepsa to stan nagły, wymagający natychmiastowej reakcji – nie wolno jej lekceważyć.
