Szczawiany to związki chemiczne obecne w wielu produktach roślinnych (szpinak, rabarbar, szczaw, buraki, orzechy, kakao), które w połączeniu z wapniem tworzą nierozpuszczalne kryształy – główny składnik kamieni nerkowych. Nadmiar szczawianów w diecie, zaburzenia wchłaniania jelitowego, choroby przewodu pokarmowego, predyspozycje genetyczne i niedobór wapnia sprzyjają powstawaniu kamicy szczawianowej. Objawy to kolka nerkowa, ból w okolicy lędźwiowej, krwiomocz, częste oddawanie moczu, nudności. Profilaktyka polega na ograniczeniu spożycia produktów bogatych w szczawiany, zwiększeniu podaży wapnia (wiąże szczawiany w przewodzie pokarmowym), piciu dużej ilości wody, unikanie nadmiaru witaminy C i soli. Leczenie kamicy zależy od wielkości i lokalizacji kamieni – od farmakoterapii, przez litotrypsję, po zabiegi chirurgiczne. Regularne badania moczu i USG nerek pozwalają wcześnie wykryć kamicę i zapobiec powikłaniom.
