Tanatofobia, znana również jako lęk przed śmiercią, to zaburzenie psychiczne zaliczane do grupy fobii specyficznych. Osoby cierpiące na tanatofobię doświadczają silnego, uporczywego i irracjonalnego lęku przed własną śmiercią, śmiercią bliskich lub samym procesem umierania. Lęk ten wykracza poza naturalną obawę o życie i zdrowie, stając się dominującym elementem codziennego funkcjonowania. Objawy tanatofobii mogą przybierać różne formy: od natrętnych myśli o śmierci, przez ataki paniki, bezsenność, unikanie rozmów o śmierci, aż po objawy somatyczne takie jak kołatanie serca, duszności, pocenie się czy bóle brzucha. Osoby dotknięte tym zaburzeniem często unikają sytuacji, które mogą przypominać o śmierci – wizyt w szpitalach, pogrzebów, rozmów o chorobach. Przyczyn tanatofobii jest wiele: mogą to być traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa, śmierć bliskiej osoby, choroby przewlekłe, zaburzenia lękowe, depresja, a także czynniki kulturowe i religijne. Współczesna kultura, często unikająca tematów związanych z przemijaniem, może potęgować lęk przed śmiercią. Leczenie tanatofobii opiera się głównie na psychoterapii – najskuteczniejsze są techniki poznawczo-behawioralne, które pomagają zmienić sposób myślenia o śmierci i nauczyć się radzenia sobie z lękiem. W niektórych przypadkach stosuje się farmakoterapię (leki przeciwlękowe, przeciwdepresyjne), szczególnie gdy tanatofobia współistnieje z innymi zaburzeniami psychicznymi. Ważnym elementem terapii jest także edukacja, wsparcie rodziny i grup wsparcia. Praca nad akceptacją nieuchronności śmierci, rozmowy o sensie życia i przemijaniu mogą pomóc pacjentowi odzyskać równowagę emocjonalną i poprawić jakość życia.
