Uchyłki w jelicie grubym to niewielkie, workowate uwypuklenia ściany jelita, najczęściej zlokalizowane w esicy, czyli końcowym odcinku okrężnicy. Choroba ta nazywana jest również uchyłkowatością jelita grubego. Uchyłki powstają w miejscach osłabienia mięśniówki jelita, gdzie błona śluzowa wypycha się na zewnątrz pod wpływem wzrostu ciśnienia wewnątrzjelitowego. Najczęściej stwierdza się je u osób po 50. roku życia, a ryzyko ich wystąpienia rośnie wraz z wiekiem. Objawy uchyłków jelita grubego mogą być przez długi czas nieobecne – wówczas mówimy o bezobjawowej uchyłkowatości. U części pacjentów pojawiają się bóle brzucha (najczęściej w lewym dole biodrowym), wzdęcia, zaparcia, uczucie niepełnego wypróżnienia, a czasem biegunki. Powikłaniem mogą być ostre stany zapalne uchyłków (zapalenie uchyłków), które objawiają się gorączką, silnym bólem brzucha, nudnościami, a nawet krwawieniem z przewodu pokarmowego czy perforacją jelita. Przyczyną powstawania uchyłków jest przede wszystkim dieta uboga w błonnik, siedzący tryb życia, otyłość, przewlekłe zaparcia oraz predyspozycje genetyczne. Leczenie uchyłkowatości zależy od stopnia zaawansowania choroby. W przypadku bezobjawowej postaci zaleca się zmianę diety na bogatą w błonnik, regularną aktywność fizyczną i unikanie zaparć. W przypadku zapalenia uchyłków konieczne jest leczenie farmakologiczne – antybiotyki, leki przeciwbólowe, czasem hospitalizacja i dieta płynna. W powikłaniach, takich jak perforacja czy krwawienie, konieczna może być interwencja chirurgiczna. Kluczowe znaczenie ma profilaktyka – odpowiednia dieta, nawodnienie i aktywność fizyczna pozwalają zmniejszyć ryzyko rozwoju uchyłków i ich powikłań.
